Σχετικά με την κατάσταση της μελισσοκομίας στις Κυκλάδες

Προς τον κ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Στην με αριθμ. πρωτ. 2760/10-10-2012 ερώτησή του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ κ. Ευάγγελου Αποστόλου είχε τεθεί επιτακτικά το ζήτημα της αντιμετώπισης των ολέθριων επιπτώσεων της χρήσης εντομοκτόνων σκευασμάτων στη μελισσοκομία και της συνεχούς μείωσης του πληθυσμού τους. Εντούτοις, μέχρι σήμερα οι παραγωγοί βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, χωρίς την απαραίτητη αρωγή και καθοδήγηση και κυρίως χωρίς απτές και εφαρμόσιμες λύσεις στη διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση των σμηνών τους. Ταυτόχρονα, το περιβάλλον υποβαθμίζεται περαιτέρω αφενός με τη χρήση των εν λόγω  εντομοκτόνων σκευασμάτων αλλά και από την απουσία των μελισσών και του σημαντικού τους έργου.

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Μητρώου του Τμήματος Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Κυκλάδων, στα Κυκλαδονήσια δραστηριοποιούνται 1.280 μελισσοκόμοι με περίπου 49.500 σμήνη. Το ποσοστό θνησιμότητας των σμηνών στις Κυκλάδες ανέρχεται στο 80% σύμφωνα με δηλώσεις  των ίδιων των εκπροσώπων των μελισσοτρόφων στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Πρόκειται για μια τεράστια καταστροφή με οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις.

Εντούτοις, ο προσδιορισμός των πραγματικών ποσοστών θνησιμότητας και νοσηρότητας στις αποικίες των μελισσών αλλά και η ανίχνευση των παραγόντων που συμβάλλουν στο φαινόμενο των απωλειών δεν έχουν ακόμα συντελεστεί. Κανείς δε γνωρίζει με ακρίβεια τον ακριβή αριθμό των μελισσών που έχουν χαθεί, καθώς και των τρόπων για την ανάσχεση του φαινομένου, που πλέον φαίνεται να εξελίσσεται εκτός ελέγχου. Επίσης, το Κτηνιατρικό Εργαστήριο Αθηνών δε λειτουργεί λόγω έλλειψης προσωπικού και η αρμόδια υπηρεσία αναγκάζεται να στέλνει τα δείγματα στο αντίστοιχο Εργαστήριο της Θεσσαλονίκης.

Λαμβάνοντας υπόψη την ΚΥΑ 295610/ΑΑ687(ΦΕΚ 897, 6-06-2007), η οποία προβλέπει ότι «η ενίσχυση των μελισσοκόμων [γίνεται] με βάση τον αριθμό των μελισσοσμηνών τους, με σκοπό την αντιμετώπιση του επιπλέον κόστους παραγωγής των προϊόντων της μελισσοκομίας στα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους», πολλοί Κυκλαδίτες παραγωγοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της μη βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων τους, αν δηλώσουν την έκταση των απωλειών που έχουν υποστεί.

Επιπροσθέτως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 31-01-2013 πρότεινε τη διετή αναστολή των προϊόντων που περιέχουν νεονικοτινοειδή, στα οποία χρεώνεται η φθίνουσα υγεία των μελισσών και οι μεγάλες απώλειες στα σμήνη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Δημοσιεύματα και δελτία τύπου, όμως, γνωστών εταιριών  ασκούν πιέσεις στην κοινή γνώμη, στους παραγωγούς αλλά και στην ελληνική κυβέρνηση για την απόρριψη της πρότασης αυτής. Αντιλαμβανόμενοι τους κίνδυνους, οι ίδιοι οι παραγωγοί, μέσω της Ομοσπονδίας τους (Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας) προτείνουν την καθολική απαγόρευση των σκευασμάτων αυτών.

Αν πραγματικά μας ενδιαφέρει η ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα με σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό και με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την ποιότητα των προϊόντων και αν αναγνωρίζουμε το σημαντικότατο ρόλο των μελισσών στην οικολογική ισορροπία, θα πρέπει άμεσα και αποτελεσματικά να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της μελισσοκομίας. Ιδιαίτερα στα Κυκλαδονήσια: α) τα μελισσοκομικά προϊόντα έχουν αυξημένη προστιθέμενη αξία, β) μπορούν να αξιοποιηθούν στις εξαγωγές και στον τουρισμό και γ) μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας ανακόπτοντας τη μετανάστευση των νέων. Από την περιβαλλοντική οπτική, τα ίδια τα νησιά αποτελούν εύθραυστα οικοσυστήματα στα οποία η μέλισσα έχει καταλυτική σημασία για την προστασία τους.

 Με βάση τα παραπάνω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:

 1. Προτίθεται να ενισχύσει τους μηχανισμούς πρόληψης και ελέγχου των σμηνών και ενημέρωσης των μελισσοτρόφων στις Κυκλάδες και με ποιες συγκεκριμένες ενέργειες;

2. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το πρόγραμμα επιτήρησης των απωλειών στις αποικίες των μελισσών στις Κυκλάδες; Ποια είναι τα συγκεκριμένα μελλοντικά βήματα προς την αντιστροφή της κατάστασης και με βάση ποιο χρονοδιάγραμμα;

3. Εφόσον το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει τοξικολογικές εξετάσεις, πώς θα εξαχθούν επιστημονικά έγκυρα συμπεράσματα για τις απώλειες των μελισσών;

4. Με ποιο τρόπο θα αποζημιωθούν οι μελισσοκόμοι έτσι ώστε να συνεχίσουν τις δραστηριότητες τους;

5. Προτίθεται να στηρίξει την εφαρμογή της διετούς απαγόρευσης των νεονικοτινοειδών στη χώρα;

Ο ερωτώντες  βουλευτές: Νίκος Συρμαλένιος, Βαγγέλης Αποστόλου