Άρθρο του Β.Αποστόλου, βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Εύβοιας & πρώην Υπουργού
Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών 26-27 Μαρτίου 2022
Οι διατροφικές κρίσεις δεν αποτελούν σπάνιο φαινόμενο. Έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν είτε λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών -καύσωνας στη Ρωσία το 2010-, είτε μολυσματικών κρίσεων -νόσος των τρελών αγελάδων-, είτε χρηματιστηριακών κερδοσκοπικών κινήσεων.
Οι επιπτώσεις της κάθε κρίσης στη χώρα μας εξαρτώνται από την εφαρμοζόμενη πολιτική της εκάστοτε κυβέρνησης. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει επιλέξει να παραδώσει τους καταναλωτές στα χέρια του κεφαλαίου στο όνομα της ανάπτυξης και της επενδυτικής αναβάθμισης της χώρας. Όσο και να διατείνονται οι υπουργοί της ότι τα ελληνικά νοικοκυριά είναι υπό την προστασία της κυβέρνησης, αποδεικνύεται καθημερινά ότι είναι πίσω από τις εξελίξεις και τα όποια μέτρα λαμβάνονται έχουν πυροσβεστικό χαρακτήρα.
Η αδυναμία εφοδιασμού της χώρας μας με δημητριακά και ηλιέλαιο εξαιτίας της εγκληματικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί ένα παράδειγμα της απουσίας πρόβλεψης και πρόληψης της κατάστασης και μη εφαρμογής πολιτικών διαχείρισης κινδύνου από τα κυβερνητικά κλιμάκια. Από τη μία έχουν επιτρέψει σε κάποιους να μην πουλούν τα αποθέματά τους περιμένοντας να κερδοσκοπήσουν, και από την άλλη δεν έχουν προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για τη μείωση του κόστους καλλιέργειας (λιπάσματα, ρεύμα, πετρέλαιο). Χρειάζονται πλέον στοχευμένες παρεμβάσεις στον αγροδιατροφικό τομέα για την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής, της μεταποίησης και της εμπορίας τροφίμων.
Επίσης θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες μελέτες για τις εθνικές ανάγκες και τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, έτσι ώστε να γίνεται αποθεματοποίηση δημητριακών καρπών και σογιάλευρου σε επίπεδο χώρας και να μην παραδίδονται ανεξέλεγκτα στα χέρια των ιδιωτών.
Τέλος, το θέμα θα πρέπει να εξεταστεί από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. και σε εθνικό επίπεδο να γίνουν διμερείς διπλωματικές συνέργειες για άρση των περιορισμών εισαγωγής δημητριακών καρπών στη χώρα μας από χώρες όπως είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Ομιλία του Βαγγέλη Αποστόλου, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Ν. Ευβοίας και πρώην Υπουργού, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του σ/ν Υπουργείου Οικονομικών «Εκσυγχρονισμός του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς - Πρόγραμμα συνεισφοράς Δημοσίουσε ευάλωτους οφειλέτεςμέχρι τη μεταβίβαση της κατοικίας τους στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης του κεφαλαίου Α΄ του μέρους δευτέρου του τρίτου βιβλίου του ν. 4738/2020 - Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών (ΕΕ) 2020/1151 και (ΕΕ) 2021/1159, νέος μειωμένος Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), επείγουσες φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση ιδίως της ενεργειακής κρίσης και άλλες διατάξεις».
«Ξεκινώ την τοποθέτησή μου με τα μέτρα που πρόσφατα ανακοίνωσε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και αναφέρονται σε διατάξεις του νομοσχεδίου, μαζί με τον κ. Σταϊκούρα, για τη στήριξη του αγροτικού χώρου.
Πρώτον, η επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου θα γίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στην οποία καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, ο χρόνος επιστροφής, οι δικαιούχοι που είναι μόνο οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και γενικά όλη η διαδικασία που είναι κατεξοχήν προβληματική, μα κυρίως, πάνω απ’ όλα, γιατί φαίνεται ότι δεν έχετε ακόμη αντιληφθεί ότι στην ύπαιθρο υπάρχει ένας αγροτικός χώρος ο οποίος βοηθά με συμπληρωματικό εισόδημα την παραμονή των κατοίκων στις περιοχές τους.
Και βεβαίως είναι προβληματική η διαδικασία γιατί πρώτα καλεί τους αγρότες να πληρώσουν για να τους επιστραφεί μετά, όταν το αποφασίσουν οι Υπουργοί. Εμείς κρατάμε μια επιφύλαξη για το συγκεκριμένο μέτρο, κυρίως για τον τρόπο που υλοποιείται.
Θα μπορούσατε, κύριοι Υπουργοί, να δείτε πρώτα την περίπτωση μη πληρωμής του ειδικού φόρου κατανάλωσης, αν κάνατε σωστή χρήση της δήλωσης ΟΣΔΕ, όπου απεικονίζεται το είδος της καλλιέργειας και η έκταση, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούσατε να ελέγξετε το απαιτούμενο πετρέλαιο. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι κάποια βελτίωση θα φέρει αυτή η ρύθμιση στους αγρότες.
Δεύτερον, η μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα από 13% στο 6% δεν έχει ουσιαστικά κανένα νόημα, αφού ο κάθε επαγγελματίας αγρότης τον ΦΠΑ που πληρώνει τον συμψηφίζει με τον ΦΠΑ των εσόδων του. Και το άλλο: Τι θα γίνει με τα περισσότερα λιπάσματα που είναι στο 24%, όπως αυτά που αγγίζουν τις κηπευτικές καλλιέργειες, υδρολιπάνσεις και άλλες ευαίσθητες καλλιέργειες; Θα υπάρξει εκεί κάποια μείωση;
Τρίτον, η φορολόγηση του εισοδήματος. Μια απλή παράταση στην πληρωμή είναι και τίποτε άλλο. Ανακοινώσατε πριν από λίγο -ο κ. Σταϊκούρας- τη ρύθμιση για ενίσχυση κατά 4% του τζίρου των κτηνοτρόφων. Ποιων κτηνοτρόφων; Και πάλι όμως, επαναλαμβάνω, ξεχνάτε ότι ιδιαίτερα η κτηνοτροφία είναι αυτή η οποία εξασφαλίζει ένα συμπληρωματικό εισόδημα σε πάρα πολλούς κατοίκους. Αποκλείονται αυτοί.
Εδώ κι έναν μήνα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που άρχισε η εγκληματική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έπρεπε ήδη, κύριοι της Κυβέρνησης, να έχετε πάρει εκείνες τις πρωτοβουλίες, πρωτίστως ως χώρα αλλά και ως Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες θα απαντήσουν στο ερώτημα: Τι πρέπει να κάνουμε τώρα για να υπηρετήσουμε τη διατροφική μας επάρκεια, τη διατροφική μας επιβίωση; Στηρίζουμε πρωτίστως την προμήθεια και την παραγωγή δημητριακών που χρειαζόμαστε σε άλευρα και σε ζωοτροφές.
Ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παίρνει σχετικές πρωτοβουλίες –καλοδεχούμενες-, αλλά αυτή την ώρα πρέπει να υπάρξει και εσωτερική εγρήγορση. Η σύσταση μιας επιτροπής στον Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που παρακολουθεί την αγορά δεν αρκεί. Η επισιτιστική κρίση έρχεται. Θα περίμενα πιο συγκεκριμένα και περισσότερα πράγματα.
Σας προτείνω λοιπόν πρωτοβουλίες καταρχήν σε ενωσιακό επίπεδο.
> Πρώτον, να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη-μέλη άμεσης αλλαγής από το 2022 του ορισμού της ελάχιστης δραστηριότητας, ώστε να καταργηθεί η δυνατότητα χορήγησης άμεσων ενισχύσεων σε εκτάσεις με αγρανάπαυση που θα καλλιεργηθούν για ζωοτροφές.
> Δεύτερον, να τροποποιηθεί άμεσα ο κανονισμός ώστε να δοθεί η δυνατότητα αύξησης του προϋπολογισμού των συνδεδεμένων ενισχύσεων στο 15% για το 2022, υπό την προϋπόθεση χορήγησης του επιπρόσθετου προϋπολογισμού αποκλειστικά και μόνο -και το τονίζω- στη χορήγηση συνδεδεμένων ενισχύσεων για την καλλιέργεια ζωοτροφών.
> Και τρίτον, να υποβληθεί αίτημα για αύξηση του προϋπολογισμού του προγράμματος για μεταφορά ζωοτροφών όχι μόνο για την Κρήτη, αλλά για όλα τα νησιά και ιδιαίτερα, για τα μικρά νησιά του Αιγαίου.
Στις προτάσεις που υπέβαλε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η υλοποίηση βεβαίως των οποίων δεν έχει ξεκινήσει ακόμη, δεν είναι σαφές αν πρόκειται για ανακατανομή -και εννοώ για το μεταφορικό ισοδύναμο- ή για αύξηση του προϋπολογισμού.
Πρωτοβουλίες στο εσωτερικό:
> Πρώτον, ανακατανομή του προϋπολογισμού του 2022 των συνδεδεμένων ενισχύσεων και περαιτέρω ενίσχυση των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών που προορίζονται για ζωοτροφές.
> Δεύτερον, τροποποίηση της νέας πρόσκλησης της δράσης της νιτρορύπανσης που εκδόθηκε στις 16-2-2022 και κατάργηση της δυνατότητας διατήρησης των εκτάσεων σε αγρανάπαυση που θα ενταχθούν στη δράση.
> Και τρίτον, χρήση ηλίανθου, καλαμποκιού και άλλων ενεργειακών φυτών ως βιοντίζελ, μόνο στην περίπτωση που δεν είναι εφικτή η χρησιμοποίησή τους ως τρόφιμο ή ζωοτροφή. Μόνο σε αυτή την περίπτωση να αφεθούν, διαφορετικά να χρησιμοποιηθούν για τη συγκεκριμένη παραγωγή ζωοτροφών.
Επειδή τα τελευταία χρόνια δεν γίνεται αποθεματοποίηση δημητριακών και σογιάλευρου, σε επίπεδο χώρας θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες μελέτες για τις ελληνικές ανάγκες και να δημιουργηθούν οι απαραίτητες υποδομές.
Ένα θέμα που θα πρέπει να εξεταστεί τόσο στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε εθνικό επίπεδο είναι να γίνουν άμεσα διμερείς διπλωματικές ενέργειες για άρση περιορισμών εισαγωγής δημητριακών στη χώρα μας από χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Δεν έχω ακούσει κάποια συζήτηση. Στην παρούσα στιγμή και για την αντιμετώπιση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα πρέπει να βγει από την αδράνεια που προκάλεσε το σοκ και να λειτουργήσει σε συνθήκες ανάγκης.
Πρέπει άμεσα να προβεί
- σε διερεύνηση και συμφωνίες με εναλλακτικές πηγές προμήθειας δημητριακών,
- σε αυστηρούς ελέγχους για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού και αισχροκέρδειας που λειτουργούν στον χώρο,
- σε απογραφή των αποθηκευμένων ποσοτήτων σε δημητριακά και λοιπές ζωοτροφές προκειμένου να έχει την εικόνα για το ποια είναι η ποιότητα των αποθεμάτων τους.
Με την τροπολογία που σας ανέφερα προηγούμενα, που εσπευσμένα φέρατε χθες το βράδυ, επισήμανα κυρίως αυτά που είπα πριν δυο-τρεις μέρες σε επίκαιρη ερώτηση εδώ στην Αίθουσα, πράγμα που αποδεικνύει για άλλη μια φορά την απουσία πρόβλεψης και πρόληψης της κατάστασης και τη μη εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης κινδύνου.
Σας μίλησα προχθές -ήταν εδώ ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης- για αισχροκέρδεια.
Από χθες το βράδυ οι ζωοτροφές πωλούνται με «καπέλο» 35%. Στην τροπολογία, μάλιστα, που καταθέσατε πριν από λίγο ο Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας κάπου ανακατεύει όλες τις δασικού χαρακτήρα κινήσεις που πρέπει να γίνουν.
Έχουμε σοβαρά θέματα επιβίωσης. Προσέξτε. Λέτε όταν θα αρχίσουν οι δασικές πυρκαγιές θα υπάρξει ανάγκη για αντιπύρ. Να ρυθμίσουμε από τώρα τη συγκεκριμένη περίπτωση. Δεν είναι μια απλή περίπτωση. Προσέξτε, βάλτε εκεί κάποιον ειδικό επιστήμονα ο οποίος θα κάνει αυτές τις κινήσεις γιατί ενδέχεται να πάτε όλοι μέσα. Δεν προβλέπεται να υπάρχει σε αυτή τη διαδικασία, με τη ρύθμιση που έχετε κάνει. Χρειάζεται εξειδικευμένους ανθρώπους. Δεν είναι μια απλή διαδικασία. Εάν δεν ξέρεις το ανάγλυφο της περιοχής, εάν δεν ξέρεις τα μελτέμια της περιοχής τι κατευθύνσεις έχουν ανά πάσα στιγμή, δεν μπορείς να κάνεις τέτοιες κινήσεις. Προσέξτε το αυτό το πράγμα.
Για όλα αυτά, λοιπόν, καταλαβαίνετε ότι οι κίνδυνοι είναι πάρα πολλοί, αλλά ιδιαίτερα το κομμάτι που αφορά την επισιτιστική ασφάλεια, τη διατροφική μας επάρκεια. Βαυκαλίζεστε όταν λέτε: «Εμείς ισοσκελίσαμε το εμπορικό ισοζύγιο πληρωμών στον αγροτικό χώρο». Μα, εδώ δεν είναι θέμα ισοσκελισμού. Είναι άλλο πράγμα εκεί, διότι υπάρχουν εξαγωγές, ειδικά με φρούτα και λαχανικά, που παρουσιάζουν μια τάση και εμείς επί δικής μας θητείας, μάλιστα, σε δύσκολες συνθήκες το ξεπεράσαμε αυτό το έλλειμμα.
Η διατροφική επάρκεια απαιτεί κυρίως τη στήριξη στην κτηνοτροφία και στις ζωοτροφές.
Δήλωση του Βαγγέλη Αποστόλου, βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Ν. Ευβοίας και πρώην Υπουργού, με αφορμή την απάντηση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην αναφορά του, για την ένταξη στις ενισχύσεις de minimis λόγω κορωνοϊού και στους παραγωγούς ξηρών σύκων της περιοχής Κύμης:
«Είναι θετικό ότι, έστω και για το αυτονόητο της ενίσχυσης των συκοπαραγωγών της Κύμης, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με ενημέρωσε ότι θα τους καταβληθεί επιτέλους το ποσό των 67 ευρώ ανά στρέμμα καλλιέργειας.
Συζητήθηκε χθες Δευτέρα 22/3/2022 η Επίκαιρη Ερώτηση (531/14-3-2022) του Βουλευτή Εύβοιας ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και πρώην Υπουργού Βαγγέλη Αποστόλου, προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα: «Η κτηνοτροφία μας κινδυνεύει από έλλειψη ζωοτροφών και πολιτικών πρωτοβουλιών».
Πρωτολογία:
Η ερώτησή μου κ. πρόεδρε αφορά στο μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή την ώρα στον αγροτικό χώρο, την έλλειψη ζωοτροφών.
Κύριε Υπουργέ είναι πολλοί οι λόγοι που έχουμε ελλείψεις σε δημητριακά και ζωοτροφές στην αγορά. Ασφαλώς ο σπουδαιότερος είναι η αδυναμία εφοδιασμού εξαιτίας της εγκληματικής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Είναι και η στάση κάποιων που δε θέλουν να πουλήσουν τα αποθέματά τους, περιμένοντας να κερδοσκοπήσουν χωρίς όρια, αλλά και το αυξημένο κόστος καλλιέργειας (λιπάσματα, ρεύμα, πετρέλαιο).
Οι συνθήκες αλλάζουν κύριε Υπουργέ και η επισιτιστική ασφάλεια πρέπει να είναι πλέον βασικό ζητούμενο. Μη βαυκαλίζεστε ότι επειδή καλύψατε το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων αποκτήσαμε και διατροφική επάρκεια (το έχουμε πετύχει κι άλλες φορές και μάλιστα με δυσκολότερες συνθήκες, χάρις στα κηπευτικά και τα φρούτα). Η διατροφική επάρκεια αφορά στην κάλυψη όλων των διατροφικών αναγκών.
Η απουσία πρόβλεψης και πρόληψης της κατάστασης από Κυβερνητικά κλιμάκια και η μη εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης κινδύνου, συμβάλλει στην εκτόξευση των τιμών που οι κτηνοτρόφοι προμηθεύονται ζωοτροφές, με επιπτώσεις στον περιορισμό των κτηνοτροφικών εισοδημάτων.
Όλα αυτά δημιουργούν μια αναστάτωση στους κτηνοτρόφους, που βλέπουν το Υπουργείο τους να καθυστερεί να αναλάβει πρωτοβουλίες.
Πολλά τα προβλήματα, αυτό της έλλειψης δημητριακών για την παραγωγή ζωοτροφών, εμφανίζονται φαινόμενα κερδοσκοπίας με τη μη διάθεση των αποθεμάτων, η μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές δεν είχε κάποιο θετικό αντίκτυπο στους κτηνοτρόφους, διότι το προϊόν που πωλούν έχει μεγαλύτερο ΦΠΑ, αν υποσιτιστούν να ζώα τότε θα υπάρχει πρόβλημα στην παραγωγή γάλακτος και κρέατος, στα λιμάνια της Ουκρανίας και της Ρωσίας είναι μπλοκαρισμένα πλοία φορτωμένα με δημητριακά που έχουν προορισμό την Ελλάδα και εξαφανίστηκαν, είναι το αυξημένο κόστος καλλιέργειας που μειώνει την εγχώρια παραγωγή ζωοτροφών.
Σας ερωτώ κύριε Υπουργέ
α) σε ποιες ενέργειες θα προβείτε προκειμένου να εξασφαλιστεί η αδιάκοπη προμήθεια των κτηνοτρόφων με ζωοτροφές;
β) με ποιο τρόπο θα ενισχυθούν οι κτηνοτρόφοι προκειμένου να καλύψουν το αυξημένο κόστος των ζωοτροφών;
γ) πως θα μειωθεί το κόστος καλλιέργειας εγχώριων πρώτων υλών για ζωοτροφές;
Δευτερολογία.
Κύριε Υπουργέ όλα τα μεταφέρατε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πρέπει να πάρει κι αυτή μέτρα, αλλά πρέπει κι εμείς να βιαστούμε. Τα μέτρα που ανακοίνωσε πρόσφατα ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δεν λένε τίποτα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Η επιστροφή του Ειδικού Φόρου κατανάλωσης πετρελαίου, ο τρόπος που γίνεται, ο χρόνος επιστροφής, όλη αυτή η διαδικασία που προβλέπετε δεν ανακουφίζει κανέναν.
Η υπαγωγή των λιπασμάτων στο συντελεστή 6% από 13%δεν έχει κανένα ουσιαστικό νόημα, αφού ο κάθε επαγγελματίας αγρότης το ΦΠΑ το συμψηφίζει με το ΦΠΑ των εσόδων.
Όσο για τις δόσεις πληρωμής στην Εφορία μια απλή παράταση στην πληρωμή είναι και τίποτε άλλο. Οι κτηνοτρόφοι εδώ και καιρό διαμαρτύρονται για τη δυσκολία τους να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες των ζώων τους, χωρίς να πάρουν καμία ουσιαστική απάντηση από τη δική σας Κυβέρνηση.
Συνεπώς, τώρα που η κατάσταση έχει φτάσει στο μη περαιτέρω, καθίσταται αναγκαίο το εθνικό στρατηγικό σχέδιο της χώρας μας για τον αγροτικό χώρο να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες.
Χρειάζονται πλέον στοχευμένες παρεμβάσεις στην παραγωγή και στο εμπόριο σιτηρών, αραβοσίτου και λιπασμάτων, που σημαίνει οι συνδεδεμένες ενισχύσεις να επεκταθούν και στο καλαμπόκι πέραν της πρόβλεψης που υπάρχει για το μαλακό σιτάρι και κριθάρι.
Έχετε εξετάσει τη δυνατότητα κατάργησης της αγρανάπαυσης ώστε να αυξηθούν οι διαθέσιμες εκτάσεις για καλλιέργεια ζωοτροφών;
Επειδή, τα τελευταία χρόνια δεν γίνεται αποθεματοποίηση δημητριακών καρπών και σογιάλευρου σε επίπεδο χώρας, θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες μελέτες για τις εθνικές ανάγκες και να δημιουργηθούν οι απαραίτητες υποδομές.
Επίσης, το θέμα θα πρέπει να εξεταστεί από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε, και σε εθνικό επίπεδο να γίνουν διμερείς διπλωματικές συνέργειες για άρση των περιορισμών εισαγωγής δημητριακών καρπών στη χώρα μας από χώρες όπως είναι η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Στην παρούσα στιγμή και για την αντιμετώπισή της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, το Υπουργείο θα πρέπει να βγει από την αδράνεια που προκάλεσε το σοκ και να λειτουργήσει σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης.
Και ρωτάμε:
Έχετε προβεί σε απογραφή των αποθηκευμένων ποσοτήτων σε δημητριακά και λοιπές ζωοτροφές προκειμένου να έχετε εικόνα για το ποια είναι η ποσότητα των αποθεμάτων τους; Έχετε προβεί σε διερεύνηση και συμφωνίες με εναλλακτικές πηγές προμήθειας δημητριακών; Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε για να αντιμετωπίσετε τα φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού και αισχροκέρδειας;
Μιλήσατε για αύξηση του μεταφορικού ισοδυνάμου ζωοτροφών στην Κρήτη. Να το επεκτείνετε σε όλα τα νησιά και ιδιαίτερα στα μικρά νησιά του Αιγαίου.
Οι κτηνοτρόφοι λένε χαρακτηριστικά «Έχουμε και εμείς εδώ το δικό μας πόλεμο για την επιβίωσή μας, έναν σκληρό οικονομικό πόλεμο και η κυβέρνηση δεν λαμβάνει κανένα μέτρο». Τι τους απαντάτε κ. Υπουργέ;
Συζήτηση της Επίκαιρης Ερώτησης (2089/7-1-2022) του Βουλευτή Εύβοιας του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και πρώην Υπουργού Βαγγέλη Αποστόλου, προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, με θέμα: «Η νέα προκήρυξη της Παράκαμψης Χαλκίδας αυξάνει το κόστος και μειώνει την αποτελεσματικότητα».
Πρωτολογία:
Κύριε Υπουργέ, μέχρι να απαντηθεί η ερώτησή μου -7 του Γενάρη την είχα υποβάλει- προχωρήσατε, δυστυχώς, στη δημοπράτηση του έργου, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιοποιήθηκαν στην κοινωνία της Χαλκίδας με έναν αξιοπερίεργο τρόπο, μέσα από τη διαδικασία κατόπιν ενεργειών μου από ένα κοινό δελτίο Τύπου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος και της Βουλής των Ελλήνων, το οποίο συνυπογράφουν τέσσερα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας στην Εύβοια, ο Περιφερειάρχης, ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και δύο Βουλευτές. Θα καταθέσω το σχετικό δελτίο Τύπου.
Η Παράκαμψη της Χαλκίδας, κύριε Υπουργέ, είναι ένα έργο που ανά πενταετία μετακινούταν και βέβαια, αυτή η μετακίνηση σήμαινε και αύξηση του προϋπολογισμού. Αν ανατρέξετε στις μελέτες που έχουν χρηματοδοτηθεί μέχρι σήμερα, θα φτάσετε σε ποσό που δεν απέχει και πολύ από το κόστος του έργου.
Όμως, μετά την τελευταία επανεξέταση της μελέτης προκύπτουν δεδομένα τα οποία δεν δικαιολογούν τόσο το υψηλό κόστος που δημοπρατήθηκε όσο και την αποτελεσματικότητα του έργου.
Αναφέρεστε σε έναν προϋπολογισμό 210 εκατομμυρίων κυρίου έργου και προαίρεσης, δηλαδή παρακαταθήκης για την έγκριση ενός νέου συγκριτικού πίνακα που θα ανεβάσει το κόστος, χωρίς μάλιστα να συμπεριλαμβάνετε τις απαλλοτριώσεις που θα ξεπεράσουν τα 50 εκατομμύρια.
Αυτό, όμως, που κυρίως προκύπτει από τη δημοπράτηση είναι η μείωση της αποτελεσματικότητας του έργου, αφού στη συνολική διαδρομή θα είναι ένας δρόμος δύο λωρίδων κυκλοφορίας και όχι τεσσάρων, όπως προβλεπόταν στην προηγούμενη μελέτη, περιορίζοντας τα δύο ρεύματα σε ένα ρεύμα ανά κατεύθυνση.
Δεν αντιλαμβάνεστε ότι οι μεγάλες ουρές αυτοκινήτων θα μονιμοποιηθούν και από τις δύο πλευρές της Υψηλής Γέφυρας Χαλκίδας λόγω της δυνατότητας διέλευσης μόνο σε ένα ρεύμα, αφού ειδικά η πλευρά της Εύβοιας έχει μία κίνηση αρκετά υψηλή, γιατί τροφοδοτείται από τρία ρεύματα, της Χαλκίδας, Βόρειας και Νότιας Εύβοιας. Γιατί προχωρήσατε στη συγκεκριμένη δημοπράτηση της παράκαμψης Χαλκίδας και Ψαχνών, που ουσιαστικά δεν υπηρετεί καμία μείωση κόστους, ενώ αντίθετα επιφέρει περιορισμό τουλάχιστον κατά 50% στην αποτελεσματικότητα του έργου;
Δευτερολογία:
Κύριε Υπουργέ, το «δυστυχώς» έχει σχέση τόσο με το κόστος -το οποίο ανέβηκε- όσο, βεβαίως, και με την αποτελεσματικότητα του έργου. Δεν σας είπα εγώ ότι δεν θέλαμε να γίνει το συγκεκριμένο έργο, έτσι; Άρα, λοιπόν, εκεί να εντάξετε το «δυστυχώς».
Γιατί σίγουρα αυτό που αναφέρετε ως 210 εκατομμύρια θα ανέβει. Σίγουρα, επίσης, από την ώρα που λέμε για ένα έργο με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας και γίνονται δύο, μειώνεται η αποτελεσματικότητά του, όπως και να το κάνουμε. Όπως σας είπα και προηγουμένως, όλη η κίνηση της υψηλής γέφυρας μπαίνει στην πόλη και, μάλιστα, σε σημεία κυκλοφοριακής συμφόρησης. Ήδη η υψηλή γέφυρα, όπως σήμερα λειτουργεί, εξυπηρετεί με δυσκολίες τις ανάγκες της Χαλκίδας. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, την πίεση που θα ασκηθεί και από τις δύο πλευρές, πόσο μάλλον, όπως σας είπα προηγουμένως, ιδιαίτερα από την ευβοϊκή πλευρά.
Ξέρετε τι καταφέρατε, κύριε Υπουργέ, και θα το βρούμε, δυστυχώς, μπροστά μας; Ότι θα μονιμοποιήσετε στην είσοδο της πόλης το φαινόμενο του μπουκαλιού.
Εμείς -γιατί αναφερθήκατε στο τι έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- βρήκαμε την παράκαμψη με πάρα πολλές ελλείψεις. Δεν ήταν έτοιμες οι αναγκαίες μελέτες, δηλαδή, περιβαλλοντικές, ρυμοτομικού σχεδιασμού, οδικής ασφάλειας και άλλες, και τις ολοκληρώσαμε. Ταυτόχρονα, βέβαια, για να μπορέσει να λειτουργήσει το έργο -που αρχικά εσείς είχατε σχεδιάσει- έπρεπε, λοιπόν, στην παράκαμψη της Χαλκίδας να συνδεθεί, να προστεθεί και το έργο της παράκαμψης Ψαχνών και το τμήμα υψηλής γέφυρας της Λαμψάκου. Είναι δύο προσθήκες τις οποίες εμείς κάναμε.
Επίσης, δεν έχετε προχωρήσει τίποτα ως προς το μεγάλο κομμάτι των απαλλοτριώσεων. Γιατί; Αυτό δεν είναι στο κόστος του έργου; Το σημαντικότερο, όμως, από όλα είναι ότι δεν υπήρχε η ένταξη του συγκεκριμένου έργου στα εθνικής σημασίας έργα, ούτως ώστε να μας δοθεί η δυνατότητα για να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ. Εμείς τις κάναμε όλες αυτές τις διαδικασίες, κύριε Υπουργέ.
Καθυστερήσατε. Καθυστερήσατε και φτάσαμε στο 2020 που έρχεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σας αναγκάζει να συντάξετε νέα μελέτη, στην οποία προσπαθώντας να περιορίσετε το κόστος, βρήκατε την ευκολία να κόψετε τις δύο λωρίδες κυκλοφορίας. Αυτό κάνατε.
Τελικά, κύριε Υπουργέ, η λύση που επέλεξε ο κ. Καραμανλής, σε συνεργασία με ομάδα εμπειρογνωμόνων, περιορίζει μόνο την αποτελεσματικότητα του έργου και όχι το κόστος, παρότι ο ίδιος μιλούσε τότε για 150 εκατομμύρια ευρώ -υπάρχουν πάρα πολλά δημοσιεύματα.
Εμείς τότε σας είπαμε, τότε αρχίσαμε να λέμε ότι πρέπει να επανεξετάσετε την όλη όδευση του συγκεκριμένου έργου, γιατί το 2020 υπήρξαν επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή από το γνωστό καιρικό φαινόμενο «Θάλεια». Αυτές οι επιπτώσεις είχαν σχέση, για παράδειγμα, με τη γέφυρα Βασιλικού και ήταν μεγάλου κόστους. Όλο αυτό έπρεπε να συνεξεταστεί, διότι άπτεται της όδευσης της παράκαμψης της Χαλκίδας, οπότε θα υπήρχε ίσως και διαφορετική όδευση. Γι’ αυτά, όμως, χρειαζόταν να πάρετε μια πολιτική απόφαση. Έτσι κι αλλιώς, πολλές μέχρι σήμερα τροποποιήσεις και επικαιροποιήσεις γίνονταν στη μελέτη, πόσω μάλλον που είχαν δημιουργηθεί τέτοιες συνθήκες που χρειαζόταν μια επικαιροποίηση για να λύσουμε συνολικά και ευρύτερα ένα μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στην περιοχή με την όδευση των αξόνων της Εύβοιας.
Ομιλία του Βαγγέλη Αποστόλου, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Ν. Ευβοίας και πρώην Υπουργού, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων: «Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την Προγραμματική Περίοδο 2021 -2027, σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας "Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων Α.Ε." και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων».
“Κύριοι συνάδελφοι θα ξεκινήσω με τις τροπολογίες. Κύριε Υπουργέ νομίζω δεν ξέρετε τι σας γίνεται με τις τροπολογίες. Άλλα ανακοινώνετε, άλλα στηρίζετε, και ιδιαίτερα για ζητήματα που έχουν σχέση με τον αγροτικό χώρο.
Γιατί σας το λέω αυτό; Γιατί πριν περίπου μια εβδομάδα είχε υπάρξει κάποια ανακοίνωση με συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση, που αφορούσε ζητήματα- προβλήματα που έχουν προκύψει μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της Β. Εύβοιας.
Αυτό το καταθέσατε αρχικά σε Νομοσχέδιο του Υπ. Οικονομικών, το οποίο συζητείτε αυτή την ώρα στην Επιτροπή Οικονομικών, αλλά το πήρατε πίσω, και το φέρνετε τώρα εδώ ως τροπολογία σ αυτό το Νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, γιατί θέλετε αύριο που θα μεταβεί κυβερνητικό κλιμάκιο στη βόρεια Εύβοια, να ανακοινώσει, υποτίθεται, τη λύση ζητημάτων, να έχει ήδη περάσει από τη Βουλή. Δηλαδή καθαρά επικοινωνιακή διαχείριση. Ξεκαθαρίζουμε και με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις δεν απαντάτε στην αγωνία των πληγέντων της βόρειας Εύβοιας για να παραμείνουν στα χωριά τους, αυτό είναι το βασικό ζητούμενο και δεν το έχετε μέχρι σήμερα προσεγγίσει.
Κι έρχομαι και σ' αυτά που ανακοινώθηκαν από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης σήμερα το πρωί. Μιλάτε για την κατάργηση του ΕΦΚ πετρελαίου από την 1η Ιανουαρίου, γιατί; Αφού το έχετε εξαγγείλει εδώ και 7-8 μήνες, άρα έπρεπε να ξεκινήσει η διαδικασία από την εξαγγελία της.
Επίσης μιλάτε για μείωση του Φ.Π.Α των λιπασμάτων από το 13% στο 6%, όταν υπάρχουν λιπάσματα που είναι στο 24% και ιδίως αγγίζουν κηπευτικές καλλιέργειες, υδρολιπάνσεις, αφορούν το φυτοπροστατευτικό θειάφι και για άλλες ευαίσθητες καλλιέργειες. Ξεκαθαρίστε ότι για όλα αυτά η συγκεκριμένη παρέμβαση φέρνει το Φ.Π.Α στο 6%.
Tο Νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα αφορά κυρίως σε προβλέψεις και δεσμεύσεις της χώρας μας για το τρόπο διαχείρισης των κοινοτικών πόρων του Ταμείου Συνοχής της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι ίδιες με αυτές του ισχύοντος νόμου του ΕΣΠΑ (4314/2014), γεγονός που σημαίνει ότι δεν έγινε ουσιαστική προσπάθεια βελτίωσης των γραφειοκρατικών διαδικασιών και των λοιπών αγκυλώσεων που προκαλούσαν στην εφαρμογή των κοινοτικών προγραμμάτων και στην απορρόφηση των πόρων την περίοδο 2014-2020. Κι επειδή το 50% αυτών των πόρων αφορούν σε επιδοτήσεις και ενισχύσεις του αγροτικού χώρου θα αναφερθώ, πριν μπω στις παρατηρήσεις μου για το τωρινό νομοσχέδιο, στον τρόπο που διαχειρίστηκαν τις ανάλογες δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι κυβερνήσεις της περιόδου 2008-2014.
Θα σταθώ σε 2 περιπτώσεις, τις ανακτήσεις και τις δημοσιονομικές διορθώσεις.
Οι ανακτήσεις αφορούν σε καταλογισμούς, που υποχρεώθηκε από την Ε. Επιτροπή να κάνει η χώρα μας, σε περιπτώσεις που έδωσε ενισχύσεις χωρίς την έγκρισή της. Τέτοιου χαρακτήρα ενισχύσεις θεωρήθηκαν το πακέτο Χατζηγάκη, το 2008 και το 2009, οι ρυθμίσεις των χρεών των συνεταιρισμών, καθώς και άλλες, για τις οποίες η Ε. Επιτροπή ζήτησε συνολικά την ανάκτηση 1,1 δισ. ευρώ.
Σε διαφορετική περίπτωση απειλούσε ότι θα προσφύγει στο Γενικό Δικαστήριο για να ζητήσει την καταδίκη της Ελλάδας για μη συμμόρφωση και την επιβολή σε βάρος της χρηματικής ποινής, απειλώντας μάλιστα ότι θα τη συνδέσει με τις κοινοτικές ενισχύσεις.
Στις δημοσιονομικές διορθώσεις, δηλαδή στα πρόστιμα που αφορούσαν στην κακή διαχείριση των ενισχύσεων, κυρίως της κτηνοτροφίας τα πράγματα ήταν χειρότερα.
Ειδικά από το 2010 έως το 2014, με τη διαχείριση των βοσκοτόπων, όταν στέλνατε τα κοπάδια από την Ήπειρο στην Πελοπόννησο κι από τη Θράκη στη Στερεά Ελλάδα, η Ε. Επιτροπή επέβαλε τέτοια πρόστιμα ύψους 1,3 δις ευρώ.
Το αποτέλεσμα συνολικά για τον αγροτικό χώρο και τον κρατικό προϋπολογισμό ήταν δυσβάσταχτο 2,4 δισ. ευρώ, ένα τίμημα που επιβαρύνθηκε όλη η ελληνική κοινωνία.
Αυτή την κατάσταση βρήκε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015.
Τι σας παραδώσαμε εμείς το 2019;
Σε πρώτη φάση την επιστροφή από τα πρόστιμα 500 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένονται κι άλλες αποφάσεις σε προσφυγές μας για τα υπόλοιπα, που πιστεύουμε ότι θα δικαιώσουν τη χώρα μας.
Στους καταλογισμούς απομειώσαμε το ποσό στα 110 εκατ. ευρώ από 1,1 δις.
Το σημαντικότερο όλων για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι καταφέραμε να διαχειριστούμε αυτά τα προβλήματα, βάζοντας τάξη και στις πληρωμές.
Το νομοσχέδιο αφορά διατάξεις για το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στην υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου της νέας ΚΑΠ 2023-2027 δεν περιλαμβάνονταν στα αρχικά σχέδια που δόθηκαν στη δημοσιότητα προς διαβούλευση και συνεπώς δεν δόθηκε επαρκής χρόνος στους θεσμικούς φορείς για την εξέταση των συγκεκριμένων άρθρων και τη διατύπωση απόψεων.
Για παράδειγμα προβλέπεται η σύσταση μιας ακόμη Ειδικής Υπηρεσίας για την εφαρμογή παρεμβάσεων του Πυλώνα Ι, γεγονός που δεν τεκμηριώνεται επαρκώς, ώστε να αιτιολογείται η σκοπιμότητά της σε σχέση με υφιστάμενες ανάγκες και αρμοδιότητες των υπηρεσιών του Υπουργείου.
Αντίστοιχα ενστάσεις εγείρονται και για το πλήθος των Επιτελικών Δομών ΕΣΠΑ στα Υπουργεία, των οποίων η αποτελεσματικότητα έχει έντονα αμφισβητηθεί στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο, ενώ δημιουργούνται και προβλήματα με τις αρμοδιότητες και την λειτουργικότητά τους σε σχέση με τις οργανικές μονάδες και υπηρεσίες των Υπουργείων.
Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου που αφορούν στην επιλογή προϊσταμένων μονάδων και υπηρεσιών του ΕΣΠΑ για τη μεταβατική περίοδο, ουσιαστικά καταστρατηγεί την αξιοκρατική διαδικασία που θεσπίστηκε και ξεκίνησε να εφαρμόζεται επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δημιουργώντας εύλογα ερωτηματικά για τις προθέσεις της σημερινής κυβέρνησης (τακτοποίηση ημετέρων στις θέσεις ευθύνης).
Για να μη γκρινιάζετε κ. σ. της Ν.Δ. αναφέρω και κάτι θετικό, την πρόβλεψή σας για ορισμό της ΕΔΕΛ ως φορέα πιστοποίησης του ΟΠΕΚΕΠΕ, ως οργανισμού πληρωμών της ΚΑΠ.
Είναι στη σωστή κατεύθυνση, καθώς πρόκειται για Δημόσια αρχή με μεγάλη εμπειρία στους ελέγχους (είναι ήδη αρχή ελέγχου για το ΕΣΠΑ), ενώ εξοικονομούνται και πόροι που αναλώνονται σε συμβάσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ με ιδιωτικές εταιρίες για το συγκεκριμένο έργο.
Αυτό που χρειάζεται η ΕΔΕΛ είναι να στελεχωθεί με το απαραίτητο γεωτεχνικό προσωπικό.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει νευραλγικές αρμοδιότητες επιτελικού και ελεγκτικού χαρακτήρα να διατηρούνται στον δημόσιο τομέα και όχι να εκχωρούνται σε ιδιώτες, κάτι που θα πρέπει να διασφαλιστεί και με τον συγκεκριμένο νόμο για το σύνολο του ΕΣΠΑ.
Εμείς κ.σ. της Ν.Δ. καταθέτουμε προτάσεις και λύνουμε προβλήματα.
Τι κάνετε εσείς; Συνεχίζετε να χαρακτηρίζετε εποποιία τη κυνική ομολογία του Δημάρχου Σπάρτης ότι με το μοίρασμα χρημάτων στην Ηλεία, παραμονές των εκλογών του 2007, η Ν.Δ. «γύρισε το παιχνίδι».
Κλείνω με ένα ερώτημα. Δε θα απαντήσει τελικά κάποιος και ιδιαίτερα ο τότε πρωθυπουργός για αυτές τις τακτικές;”
Θέμα: Η κτηνοτροφία μας κινδυνεύει από έλλειψη ζωοτροφών και πολιτικών πρωτοβουλιών
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ρωσία, πέρα από την ανθρωπιστική διάσταση, προκαλεί αναταράξεις και στο διεθνές εμπόριο προϊόντων.
Ειδικά στον αγροδιατροφικό κλάδο σοβαρά προβλήματα έχει δημιουργήσει η διακοπή προμήθειας δημητριακών από τις παραπάνω χώρες.
Οι ελλείψεις σε δημητριακά και ζωοτροφές έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην αγορά είτε επειδή κάποιοι δεν θέλουν να πουλήσουν τα αποθέματά τους, είτε επειδή από όσα φορτία με δημητριακά έχουν ξεκινήσει για την Ελλάδα μόνο τέσσερα κατάφεραν να φτάσουν.
Επιπλέον, η εγχώρια παραγωγή ζωοτροφών έχει μειωθεί λόγω του αυξημένου κόστους καλλιέργειας (λιπάσματα, ρεύμα, πετρέλαιο).
Επειδή
Η απουσία πρόβλεψης και πρόληψης της κατάστασης και η μη εφαρμογή πολιτικών διαχείρισης κινδύνου συμβάλλουν στην εκτόξευση των τιμών που οι κτηνοτρόφοι προμηθεύονται ζωοτροφές, πράγμα που έχει επιπτώσεις στο εισόδημά τους και
Όλη αυτή η κατάσταση δημιουργεί μια αναστάτωση στους κτηνοτρόφους, που βλέπουν να υπάρχει σοβαρό πρόβλημα έλλειψης δημητριακών για την παραγωγή ζωοτροφών και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθυστερεί να αναλάβει πρωτοβουλίες,
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός
1) Σε ποιες ενέργειες θα προβεί προκειμένου να εξασφαλιστεί η αδιάκοπη προμήθεια των κτηνοτρόφων με ζωοτροφές;
2) Με ποιο τρόπο θα ενισχυθούν οι κτηνοτρόφοι τόσο για να καλύψουν το αυξημένο κόστος των ζωοτροφών, όσο και να μειώσουν το κόστος καλλιέργειας των εγχώριων πρώτων υλών για ζωοτροφές;
Ο ερωτών βουλευτής
Αποστόλου Βαγγέλης
*Η Επίκαιρη Ερώτηση θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου τη Δευτέρα 21.3.2022 (19:45).
Δήλωση του Βαγγέλη Αποστόλου, βουλευτή Εύβοιας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πρώην Υπουργού με αφορμή την νέα απόπειρα για εγκατάσταση 58 ανεμογεννητριών στη Σκύρο:
«Είναι η τρίτη φορά που επανέρχεται αίτημα για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στη Σκύρο.
Η πρώτη ήταν το 2005 για την εγκατάσταση 10 αιολικών πάρκων με 111 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 333 MW.
Η μη αποδοχή αυτής της πρότασης από την τοπική κοινωνία ήταν καθολική και εκφράστηκε με πολλές ομόφωνες αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλεπάλληλα ψηφίσματα λαϊκών συνελεύσεων, αντιδράσεις όλων των φορέων, ακόμη και από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας που απέρριψε τη σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Η δεύτερη ήταν το 2020, όταν η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αποδέχτηκε την πρόταση επικαιροποίησης της επένδυσης, ως προς τον αριθμό και το μέγεθος των ανεμογεννητριών, διατηρώντας όμως τη συνολική ισχύ των 333 MW, η οποία απορρίφθηκε από το ΣτΕ.
Δυστυχώς σήμερα, επανέρχεται για τρίτη φορά το αίτημα, από την «Αιολική Νοτίου Σκύρου Α.Ε.» με σκοπό την ένταξη της νέας πρότασης στις στρατηγικού χαρακτήρα επενδύσεις, έχοντας παράλληλα μειώσει τον αριθμό των αιολικών πάρκων και των ανεμογεννητριών, αλλά γιγαντώσει τις διαστάσεις τους, αφού ουσιαστικά η ισχύς τους μειώνεται μόνο κατά 10%, δηλαδή από τα 333 στα 300 MW.
Αυτή τη φορά χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια από όλους μας. Το όχι στη συγκεκριμένη πρόταση πρέπει να είναι και πάλι ξεκάθαρο και αγωνιστικό. Οι ιδιαίτεροι λόγοι που οφείλουμε να αναδείξουμε είναι πολλοί με χαρακτηριστικότερες τις επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον (η περιοχή έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura) όσο και στον τουρισμό (όσοι έχουν επισκεφτεί το νησί το γνωρίζουν καλά).
Έχοντας βρεθεί κι άλλες φορές κοντά στους κατοίκους που υπερασπίζονται το νησί τους συστρατεύομαι κι αυτή τη φορά στον αγώνα που κάνουν για να ανατρέψουν την άλωσή του.»
Ομιλία του Βαγγέλη Αποστόλου, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Ν. Ευβοίας και πρώην Υπουργού, την κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 3/03/2022, του σ/ν Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών «Πρότυπες προτάσεις για έργα υποδομής και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών».
“Κύριε Υπουργέ Πρότυπες προτάσεις σήμερα, στρατηγικού χαρακτήρα προχθές. Μας έχετε χορτάσει με τις εναλλαγές τίτλων στα νομοσχέδια που υπηρετούν τον ίδιο σκοπό, τα ιδιωτικά συμφέροντα.
Και μόνο ότι βάζετε αυτό το κατώτερο των 200.000 ευρώ και την ίδια στιγμή δίνετε τη δυνατότητα στις μεγάλες εταιρείες να υλοποιούν όλα τα έργα αυτού του είδους, δείχνουν την προτίμησή σας στους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους που μονοπωλούν το χώρο. Εσείς γνωρίζετε καλύτερα ότι τα υπό κατασκευή μεγάλα έργα σε όλη τη χώρα τα υλοποιούν 4-5 εταιρείες.
Τα ίδια κάνατε και στο ν/σ του Υπουργείου Ανάπτυξης για τις στρατηγικού χαρακτήρα επενδύσεις, προσφέροντας στους επενδυτές των αιολικών πάρκων, όχι μόνο το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και κάθε λογής παρεκκλίσεις. Φτάσατε μάλιστα μέχρι του σημείου να τις χαρακτηρίζετε εμβληματικές και να τους δίνετε άδειες παραγωγού, χωρίς κανένα δικαιολογητικό, ενώ την ίδια ώρα απαντάτε στις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών με την αοριστία, μα από αυτές θα εγκριθούν μόνο ένα 10-20%.
Η Εύβοια έχει καλύψει τη συμβολή της στις ΑΠΕ. Τώρα φέρνετε ακόμη 58 ανεμογεννήτριες και στη Σκύρο… φτάνει πια. Σήμερα και με την τροπολογία που καταθέσατε νέες παρεκκλίσεις.
Το παρόν νομοσχέδιο αποτελεί εξόφθαλμη παραδοχή και επιβεβαίωση των όσων έως τώρα καταγγέλλουμε για τις απευθείας αναθέσεις των δημοσίων έργων και τη σπατάλη των δημοσίων κονδυλίων. Πολλά από αυτά που γίνονταν πίσω από τις κλειστές πόρτες των Υπουργείων, με πριμοδοτήσεις συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων, χαριστικές συμβάσεις και απευθείας αναθέσεις, τα επισημοποιείτε σήμερα με την προκάλυψη της πανδημίας και τη βούλα του νόμου, επιβεβαιώνοντας για άλλη μία φορά πως ότι είναι νόμιμο είναι και ηθικό.
Οι πρότυπες προτάσεις για έργα υποδομής αποτελούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο έναν θεσμό που δεν έχει δοκιμαστεί και επομένως δεν γνωρίζουμε ακριβώς τα νομικά ζητήματα, που ενδέχεται να ανακύψουν, αλλά και πώς θα αντιμετωπιστούν την στιγμή που η ανάγκη απορρόφησης του πακέτου στήριξης βρίσκεται στο παραπέντε. Τα έργα θα τα κατασκευάζουν οι ιδιώτες εργολάβοι και θα τα επιμετρούν και τα επιβλέπουν ιδιώτες. Ουσιαστικά δηλαδή, οι ιδιώτες θα παίρνουν τα μεγάλα έργα, όχι μόνο από το επιτελικό κράτος, αλλά και από την Αυτοδιοίκηση.
Οι προτεραιότητες του στρατηγικού σχεδιασμού και της υλοποίησης των δημοσίων έργων περνάει έτσι στους μεγάλους ιδιωτικούς οικονομικούς φορείς. Η ωρίμανση των έργων ενώ γινόταν από τις δημόσιες τεχνικές υπηρεσίες και μπορούσε να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο με τη στελέχωση και αναβάθμιση των δημοσίων τεχνικών υπηρεσιών, παραδίδεται στους ιδιωτικούς οικονομικούς φορείς, αφού πρώτα απαξίωσαν και δυσφήμισαν όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες του δημοσίου για μελέτη αξιολόγηση και υλοποίηση έργων.
Η επιχειρούμενη εξαίρεση από σημαντικές διατάξεις του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου μεγάλου τμήματος δημοσίων συμβάσεων δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Καταργεί την βασική αρχή της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων. Ιδιαιτέρως, όσον αφορά την εξαίρεση από τους όρους των απευθείας αναθέσεων αλλά και από τους όρους διαφάνειας.
Είπε ο κ. Υπουργός στην Επιτροπή Παραγωγής κι Εμπορίου ότι η Κυβέρνηση είναι θύμα της επιτυχίας της στα Δημόσια έργα. Άλλη άποψη έχουν αυτοί που υφίστανται την αποτελεσματικότητα των έργων σας. Τόσο εύκολα ξεχνάτε τους χιλιάδες πολίτες που έμειναν αποκλεισμένοι επί ημέρες από το πρόσφατο χιονιά; Τόσο εύκολα ξεχνάτε τις καθυστερήσεις που χαρακτηρίζουν την εκτέλεση των έργων υποδομών, αλλά και την αδιαφάνεια στην ανάθεσή τους;
Έρχομαι στη τροπολογία που κατέθεσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος για τη παράταση των αντιρρήσεων των δασικών χαρτών. Πάρτε την πίσω, δεν θα σας λύσει κανένα πρόβλημα γιατί ενδέχεται από το ΣτΕ να έχετε και σεις μια δεύτερη απόρριψη γιατί για τις συγκεκριμένες χορτολιβαδικές εκτάσεις ο κατεξοχήν εκτελεστικός νόμος του Συντάγματος, ο 998/79 προέβλεπε εντός 10ετίας να χαρτογραφηθούν και να αποδοθούν στην αγροτική εκμετάλλευση.
Όχι μόνο δεν το κάνατε, αλλά και με το νόμο 4280/2014, φέρατε ρύθμιση που ορίζει ότι η διαχείριση αυτών των εκτάσεων ασκείται από τη Δασική Υπηρεσία, χαρακτηρίζοντας έτσι τις εκτάσεις ως Δασικές. Η ρύθμιση αυτή πρέπει να αποσυρθεί, όπως και το Προεδρικό Διάταγμα 32/2016 που χαρακτήριζε μια χορτολιβαδική έκταση πεδινή και μη πεδινή.
Θα σταθώ σε ένα έργο που αφορά στην Εύβοια, την παράκαμψη Χαλκίδας. Πρόκειται για ένα έργο που, μετά από αλλεπάλληλες επικαιροποιήσεις, αλλά και άγονες δημοπρατήσεις που χρονολογούνται εδώ και δεκαετίες, δημοπρατήθηκε, παρά τα προβλήματα που με ερώτησή μου από τις 7 Ιανουαρίου του 2021 αναδείκνυα και είναι:
α) το κόστος της Παράκαμψης Χαλκίδας και Ψαχνών που προκύπτει είναι αρκετά υψηλό (θα ξεπεράσει σύμφωνα με την προκήρυξη τα 210 εκατ., ενώ κατά το κ. Καραμανλή, με πρόσφατες δηλώσεις του το Νοέμβριο του 2021, δεν θα ξεπερνούσε τα 150 εκατ. ευρώ),
β) αυτό που προκύπτει είναι η μείωση της αποτελεσματικότητας του έργου, αφού στη συνολική του διαδρομή θα είναι ένας δρόμος 2 λωρίδων κυκλοφορίας και όχι 4, όπως προβλεπόταν στην προηγούμενη μελέτη, περιορίζοντας τα δύο ρεύματα σε ένα ανά κατεύθυνση και
γ) η όδευση του προτεινόμενου έργου δεν αποτελεί παράκαμψη, αφού ένα μέρος του θα διασχίζει την πόλη.
Έχουν περάσει σχεδόν 2 μήνες και δεν μου απαντήσατε.
Απάντηση όμως υπήρξε μέσα από τη διαδικασία, κατόπιν ενεργειών μου, από ένα κοινό Δελτίο Τύπου με ημερομηνία 22/2/2021 της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Βουλής των Ελλήνων, το οποίο συνυπογράφουν 4 στελέχη της Ν.Δ. στην Εύβοια, ο Περιφερειάρχης, ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και δύο βουλευτές.
Καταθέτω στα πρακτικά την ερώτησή μου και τη συγκεκριμένη απάντηση. Δυστυχώς έτσι αντιμετωπίζετε τα έργα υποδομών.
Συζήτηση της 435/17-2-2022 Επίκαιρης Ερώτησης του Βουλευτή Εύβοιας του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και πρώην Υπουργού Βαγγέλη Αποστόλου, προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με θέμα: «Σχεδιασμός αντιπυρικής αγροτοδασοπροστασίας 2022».
Πρωτολογία:
«Κύριε Υπουργέ στην πρόσφατη ενημέρωση που κάνατε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος αναφερθήκατε στη σημασία της πρόληψης και της ετοιμότητας, δηλαδή της έγκαιρης επέμβασης στην αποτελεσματικότητα της δασοπυρόσβεσης.
Όλα όσα έχετε κάνει ως αυτή την ώρα δεν έχουν τέτοια κατεύθυνση. Αντίθετα υπήρχε τέτοια κατεύθυνση πριν το 1998, που έγινε η μεταφορά του συντονισμού από τη Δασική Υπηρεσία στη Πυροσβεστική. Ούτε η ελάχιστη προετοιμασία δεν υπήρξε τότε. 1.000.000 στρ. οι απώλειες τη πρώτη χρονιά.
Είναι χαρακτηριστικές δύο εικόνες: προ της μεταφοράς ο μέσος όρος των καμένων ήταν 127.000 στρ., μετά έφτασε στα 450.000στρ., ενώ ταυτόχρονα από το 1983 έως το 1998 στο 64% των δασικών πυρκαγιών που υπήρξε έγκαιρη επέμβαση αντιστοιχούσε μόλις το 2% των εκτάσεων που κάηκαν.
Η κίνηση όμως αυτή, όπως το πρόβλεψα τότε στη Βουλή, έφερε την απομάκρυνση της Δασικής Υπηρεσίας από ένα γνωστικό αντικείμενο, χωρίς να υπάρχει έτοιμη διάδοχη κατάσταση.
Έτσι άρχισε να βιώνει ο δασικός χώρος το παράδοξο, οι δασικοί να μη συμμετέχουν, όταν καιγόταν η περιοχή που διαχειρίζονταν. Και η απουσία αυτή ανέδειξε ένα δεύτερο μεγάλο πρόβλημα, την έλλειψη συντονισμού από τη Δασική Υπηρεσία. Κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν οι κάτοικοι και ειδικά αυτοί που ζούσαν από και μέσα στο δάσος, οι δασεργάτες, οι κτηνοτρόφοι, οι μελισσοκόμοι και άλλοι.
Η κατάσταση σήμερα είναι πολύ χειρότερη γιατί περίπου 600.000 πολίτες σε όλη τη χώρα που έχουν κύριο ή συμπληρωματικό εισόδημα από την αγροτική δραστηριότητα, ενώ χάνουν κάθε χρόνο εξ αιτίας των πυρκαγιών περισσότερα από 50.000 στρ. και άλλες υποδομές, απουσιάζουν όταν καταστρέφονται.
Η απουσία όμως όλων αυτών έφερε κι ένα άλλο αποτέλεσμα, την εξαφάνιση της πρόληψης και τη θεοποίηση της εναέριας καταστολής. Κι αυτό φαίνεται ότι θα συνεχίσετε κι εσείς.
Οι τελευταίες σας κινήσεις τόσο με την τροπολογία που ψηφίσατε για τις ειδικές μονάδες δασοπυρόσβεσης, τους δασοκομάντος, μεταφέροντας πρότυπα που δεν έχουν καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα της βλάστησης και του γεωγραφικού ανάγλυφου, όσο και με την πρόσφατη χρηματοδότηση από το ΤΑΙΠΕΔ της αντιπυρικής προστασίας, αυτό δείχνουν.
Ανακοινώσατε 50 εκατ. για αντιπυρική προστασία. Τα 20 με απευθείας ανάθεση για περιοχές πρώτης, για σας, επικινδυνότητας και τα 30 σε άγνωστη πορεία.
Φοβάμαι ότι θα επαναληφθεί το σενάριο και φέτος. Το μεγαλύτερο μέρος της πρόληψης να μην απορροφηθεί. Γιατί πέραν του προβλήματος της απευθείας ανάθεσης υπάρχει κι αυτό της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας. Όταν η Δ.Υ. ουσιαστικά υποκαθίσταται πως θα γίνουν όλα αυτά; Πείτε μας λοιπόν ποιες αλλαγές θα κάνετε στη δασοπροστασία και ποιες χρηματοδοτήσεις έχετε διασφαλίσει;»
Δευτερολογία
«Εύχομαι κύριε Υπουργέ να μη ζήσουμε το ερχόμενο καλοκαίρι καταστάσεις σαν αυτές που βιώσαμε εμείς στη Β. Εύβοια το περασμένο Αύγουστο.
Το λέω αυτό γιατί με αυτά που μας είπατε δεν θα είναι αποτελεσματική η δασοπυρόσβεση.=
Γιατί δεν έχετε αντιπυρικά σχέδια, γιατί το σύνολο σχεδόν των δασών στερείται διαχειριστικής έκθεσης.
Γιατί ακόμη και οι δαπάνες πρόληψης που προτείνετε, τα 50 εκατ. που ανέφερα τα ανακοίνωσε το ΤΑΙΠΕΔ αποτελούν το 10% των δαπανών καταστολής, που ξεπερνούν κάθε χρόνο τα 500 εκατ. ευρώ.
Γιατί είναι αδιανόητο οι κάτοικοι των περιοχών που πλήττονται να μην συμμετέχουν.
Όπως είναι αδιανόητη και η υποστελέχωση των Δ.Υ. Απαιτείται άμεσα να προσληφθούν τουλάχιστο 1.000 δασικοί.
Το μόνο θετικό που υπάρχει προς το παρόν είναι το πόρισμα GOLDAMER που έχει γίνει ευρύτερα αποδεκτό. Γιατί το αγνοείτε; Όταν προτείνει το αυτονόητο, ότι όσοι ασχολούνται σήμερα με την δασοπυρόσβεση χρειάζονται, αρκεί να έχουν συγκεκριμένους ρόλους στη συνεργασία. Υπάρχει συγκεκριμένη απόφαση για την υλοποίηση αυτής της συνεργασίας. Γιατί δεν την εφαρμόζετε;
Τα αίτια που προξενούν τις πυρκαγιές και τις επεκτείνουν είναι δεδομένα και είναι:
Η σύνθεση της χλωρίδας των μεσογειακών δασικών οικοσυστημάτων, που είναι πυρόφιλη. Κυριαρχεί η χαλέπιος πεύκη και είναι βέβαια υπόθεση της φύσης.
Είναι οι καιρικές συνθήκες, που κι αυτές είναι υπόθεση της φύσης και αναμενόμενες. Καλοκαίρι, Αύγουστος χωρίς υψηλές θερμοκρασίες και μελτέμια δεν υπάρχει στην Ελλάδα.
Σημαντικό είναι να πούμε ότι η πυρκαγιά πάντα οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα, με μοναδική εξαίρεση την πυρκαγιά από κεραυνό. Μην τα φορτώνετε όλα στην κλιματική αλλαγή.
Ασφαλώς και δε μιλάμε για κατάργηση της εναέριας δασοπυρόσβεσης, όταν η πιθανότητα να ζήσουμε στο εγγύς μέλλον καταστροφικές πυρκαγιές είναι εξαιρετικά μεγάλη.
Δεν μπορεί όμως να αποτελεί μονόδρομο, πόσο μάλλον όταν σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, σε δύσβατες περιοχές και σε νυχτερινές ώρες δεν υπάρχει και καμία δυνατότητα επέμβασης.
Ένας σωστός σχεδιασμός προστασίας από τις πυρκαγιές πρέπει να στηρίζεται κυρίως στην πρόληψη- έγκαιρη επέμβαση και δευτερευόντως στο σωστό συντονισμό της καταστολής.
Επιτυχής πρόληψη είναι αυτή που μειώνει μέχρι μηδενισμού τις πιθανότητες ανάφλεξης, πράγμα που απαιτεί ορθολογική διαχείριση και επαρκή φύλαξη. Η επιτυχής καταστολή συνυπάρχει με την έγκαιρη επέμβαση, δηλαδή όταν μέσα σε 10-15 λεπτά από την έναρξη του επεισοδίου.
Όμως ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί, το επαναλαμβάνω, και στους κατοίκους της υπαίθρου που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας, μιας και αυτοί έχουν από τις πυρκαγιές τις περισσότερες επιπτώσεις από οποιονδήποτε άλλο.».
