Άρθρο του Βαγγέλη Αποστόλου, βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ & πρώην Υπουργού
Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Agrenda Σάββατο 24- Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2022
Μετά την εκ νέου κατοχύρωση της ονομασίας ΚΑΛΑΜΑΤΑ και για τις ελιές ΚΑΛΑΜΩΝ, που αποτελούσε μονόδρομο για την υπεράσπιση της ελαιοκαλλιέργειας στη χώρα μας, επείγει να αντιμετωπιστεί και μια άλλη εκκρεμότητα, η διαχείριση των βοσκήσιμων γαιών της κτηνοτροφίας και ειδικά της αιγοπροβατοτροφίας.
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που παραλάβαμε στο ΥΠΑΑΤ το 2015, από τη συγκυβέρνηση Ν.Δ. ΚΑΙ ΠΑΣΟΚ, ήταν τα πρόστιμα ύψους 1,3 δις ευρώ που μας είχαν επιβληθεί τα προηγούμενα χρόνια, εξαιτίας της κακής διαχείρισης των βοσκοτόπων.
Αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα με το ν.4351/2015 για τις βοσκήσιμες γαίες, εντάσσοντας σε αυτές περί τα 79 εκατ. στρ. εκτάσεις δασικού χαρακτήρα που βόσκονται, ενώ παράλληλα στόχος μας ήταν να οριοθετήσουμε ως βοσκοτόπους, τις δασικές εκείνες εκτάσεις που έχουν χαμηλή ξυλώδη βλάστηση και γενικά μπορούν να καλύψουν τις απαραίτητες επιλεξιμότητες για τις ενισχύσεις της κτηνοτροφίας. Πρόκειται για ένα νόμο ορόσημο για τη ζωική παραγωγή (*).
Ταυτόχρονα βέβαια προχωρήσαμε στη σύνταξη των προσωρινών διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, αναλαμβάνοντας και τη νομική δέσμευση για τη σύνταξη των οριστικών Σχεδίων Βόσκησης.
Έτσι πετύχαμε ένα σημαντικό πρώτο στόχο: Να πείσουμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευρύνει ανάλογα και τον ορισμό των βοσκοτόπων στο κανονισμό Οmnibus, εξασφαλίζοντας με αυτό να γίνουν επιλέξιμες προς ενίσχυση αρκετές βοσκήσιμες γαίες.
Και είχαμε τα πρώτα αποτελέσματα: Αυξήσαμε τις επιλεξιμότητες, πράγμα που μας απέφερε την επιστροφή 445 εκατ. ευρώ από τα πρόστιμα που μας είχαν επιβληθεί από ελέγχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα χρόνια 2009 έως και 2011, κυρίως γιατί συνέβαιναν εικονικές μετακινήσεις του ζωικού πληθυσμού. Ανάλογο αποτέλεσμα επιστροφών θα υπάρξει μελλοντικά και για τα υπόλοιπα πρόστιμα της περιόδου 2012-2014, εναντίον των οποίων έχει γίνει από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ανάλογη με την προηγούμενη προσφυγή.
Επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2016 -2019 δεν υπήρξαν αστοχίες στη διαχείριση των βοσκοτόπων. Πρόστιμα όμως ενδέχεται να μπουν με τη νέα προγραμματική περίοδο, δηλαδή από το 2023 και μετά όταν θα αρχίσει να υλοποιείται το στρατηγικό σχέδιο για τον αγροτικό χώρο που κατέθεσε η σημερινή Κυβέρνηση, αλλά και γιατί καθίσταται υποχρεωτική η εφαρμογή της οδηγίας OMNIBUS που πρόσφατα ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία και προϋποθέτει τη σύνταξη των οριστικών Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, γιατί αυτά θα τεκμαίρουν τη χρήση των βοσκήσιμων εκτάσεων.
Μόνον τότε θα αξιοποιηθούν σωστά αυτές οι εκτάσεις και ταυτόχρονα θα δοθεί οριστικό τέλος στα πρόστιμα που απειλούν το ζωτικότερο τομέα της αγροτικής δραστηριότητας, την κτηνοτροφία.
Η δουλειά που κάναμε για την ενσωμάτωση του κανονισμού Omnibus στην ελληνική νομοθεσία ήταν πολύ σημαντική. Ένας κανονισμός που αποτέλεσε και την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια της αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου. Στην τελική διαμόρφωσή της συμμετείχαμε ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε όλη τη διαδικασία, βάζοντας ως στόχο την αποδοτική εφαρμογή του.
Για να προχωρήσουν όμως οι ενισχύσεις της κτηνοτροφίας πρέπει να συμμορφωθούμε πλήρως με τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που αποτυπώνονται στο Στρατηγικό Σχέδιο (Σ.Σ.) που κατέθεσε με μεγάλη καθυστέρηση η σημερινή κυβέρνηση και στην υποχρέωσή μας για την ολοκλήρωση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης (Δ.Σ.Β.).
Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο της χώρας μας οι κτηνοτρόφοι μπορούν να ενισχυθούν μέσω μίας μόνο ετήσιας παρέμβασης που αφορά στην περιβαλλοντική διαχείριση και βελτίωση των μόνιμων βοσκοτόπων, η οποία υλοποιείται από δύο δράσεις την πρώτη, που αφορά στη βελτίωση της περιβαλλοντικής κατάστασης βοσκήσιμων γαιών σε περιοχές που αντιμετωπίζουν κίνδυνο ερημοποίησης, λόγω διάβρωσης και τη δεύτερη που αφορά στην εφαρμογή προγράμματος εμπλουτισμού και βελτιστοποίησης του σιτηρεσίου. Η πρώτη δέσμευση αφορά στους μη μετακινούμενους κτηνοτρόφους και η δεύτερη στους μετακινούμενους.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει τη εφαρμογή του μέτρου αυτού χωρίς να έχει ακόμα ολοκληρώσει τη σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης παρά τις μεγαλεπήβολες εξαγγελίες. Από το σχεδιασμό του μέτρου είναι φανερό ότι εγκαταλείπει τη σύνταξη τους καθώς μετατίθεται στην ευθύνη του κτηνοτρόφου η κατάρτιση ετησίου Σχεδίου διαχείρισης Βοσκοτόπου της εκμετάλλευσης με τη συνδρομή «πιστοποιημένου» συμβούλου. Με δεδομένο ότι το Στρατηγικό Σχέδιο δεν έχει εγκριθεί ακόμα, τίθεται υπό αμφισβήτηση αν υπάρχει επάρκεια χρόνου για την έγκαιρη προετοιμασία των κτηνοτρόφων και την πιστοποίηση των συμβούλων μέχρι το τέλος του 2022.
Η μη ολοκλήρωση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης κάνει ασαφή τα κριτήρια με τα οποία θα οριστούν οι βοσκότοποι που έχουν προτεραιότητα, βρίσκονται δηλαδή σε κακή κατάσταση και αντιμετωπίζουν κίνδυνο ερημοποίησης. Είναι επίσης γνωστό ότι με την τεχνική λύση είναι διαφορετικοί αυτοί που κατανέμονται στους κτηνοτρόφους από αυτούς που χρησιμοποιούνται για βόσκηση.
Τα ερωτήματα πολλά: Πως θα εφαρμοστεί το μέτρο; Πως θα μετακινηθούν σε ορεινότερους βοσκότοπους οι κτηνοτρόφοι των νησιών; Υπάρχει σχεδιασμός για τον τρόπο και τις περιοχές που θα μετακινηθούν οι κτηνοτρόφοι; Πότε θα καθοριστούν οι νέοι αυτοί βοσκότοποι; Πότε θα ενημερωθούν οι κτηνοτρόφοι για την υλοποίηση του μέτρου αυτού;
Αποδεικνύεται λοιπόν ότι η συνεχιζόμενη και γενικευμένη ανυπαρξία στήριξης της ελληνικής κτηνοτροφίας προδιαγράφει την άμεση κατάρρευσή της. Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ προτείνει την άμεση ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, την ουσιαστική αποκατάσταση των υποβαθμισμένων βοσκοτόπων με κατάλληλα για βόσκηση είδη, την εξασφάλιση επαρκούς στήριξης των κτηνοτρόφων και μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου της χώρας μας.
(*) Αυτός ήταν κυριολεκτικά νόμος Αποστόλου
