*Συνέντευξη στον Πέτρο Ζούνη
Κύριε υπουργέ άλλος ένας χειμώνας και οι αγρότες πάλι στους δρόμους. Τι συμβαίνει; Επετειακές εκδηλώσεις, μόδα ή υπαρκτά προβλήματα;
Είναι μια περίοδος που οι αγρότες δεν έχουν φόρτο εργασίας, αποτιμούν τη δουλειά τους, και προγραμματίζουν τη νέα περίοδο. Τα προβλήματα είναι υπαρκτά και δικαίως διεκδικούν κάτι καλύτερο. Προβλήματα έχουν και οι έλληνες και οι ευρωπαίοι αγρότες. Η ΕΕ έχει θεσπίσει την ΚΑΠ, που είναι το μόνο κοινό ταμείο στο πλαίσιό της, και μέσω αυτής ενισχύει τους ευρωπαίους αγρότες με τους κανόνες που η ίδια έχει επιλέξει. Το ερώτημα είναι αν θέλουμε αυτές τις ενισχύσεις ως χώρα. Η απάντηση, με βάση τα στοιχεία που λένε ότι το 50% του εισοδήματος των αγροτών προέρχεται από αυτές, είναι θετική. Πόσο μάλλον όταν και το επενδυτικό κομμάτι, στα πλαίσια του προγράμματος της αγροτικής ανάπτυξης, αναμοχλεύοντας και άλλα ποσά, περνάει τα 6 δισ.
Βεβαίως λοιπόν τις θέλουμε. Όμως από την άλλη δεν μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε με βάση τη δική μας πολιτική στόχευση. Πολύ περισσότερο όταν βρισκόμαστε σ’ ένα μνημόνιο που ακουμπάει και τον αγροτικό χώρο με συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Η ΚΑΠ και οι πολιτικές αυτές δεν φτιάχτηκαν από την Αριστερά. Φτιάχτηκαν από νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις και μάλιστα προσαρμοσμένες σε αγροτικές περιοχές που είναι πολύ καλύτερα οργανωμένες από τη χώρα μας. Επιδιώκουμε, χωρίς να παραβιάζουμε τις συμφωνίες που έχουμε υπογράψει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να πάρουμε μέτρα που θα βοηθήσουν στον εκσυγχρονισμό της αγροτικής μας παραγωγής. Μέτρα που θα την κάνουν βιώσιμη και ανταγωνιστική. Με τη σημερινή κατάσταση δεν θα μπορούσαμε να αντέξουμε ούτε δύο μήνες χωρίς τις ενισχύσεις.
Ποια αιτήματα υλοποιούνται
Ποια από τα αιτήματά τους θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν ολικά ή μερικά;Εμείς αναγνωρίζουμε τα προβλήματα των αγροτών και θέλουμε να δώσουμε λύση, με βάση, όμως, τις δυνατότητες της οικονομίας μας και τις δεσμεύσεις της χώρας μας. Πέρυσι είχαμε συμφωνήσει με τους αγρότες κάποια πράγματα. Τα περισσότερα έχουν υλοποιηθεί και κάποια οδεύουν προς υλοποίηση. Οι αγρότες από τη μεριά τους θέτουν ξανά το φορολογικό και το ασφαλιστικό και τις πληρωμές των αποζημιώσεων. Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για το 2015 το 95% των αγροτών έχουν δηλώσει εισόδημα από 8.600 ως 12.000 € , δηλαδή κάτω από το αφορολόγητο όριο. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πληρώσουν καθόλου φόρο και θα τους επιστραφεί και η προκαταβολή που έχουν δώσει. Σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, το 95% των αγροτών θα πληρώσει φέτος λιγότερο απ’ ότι πλήρωνε τα προηγούμενα χρόνια. Σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις επιταχύνουμε τις πληρωμές και εξοφλούμε παλαιότερες.
Δηλώσαμε ότι θα επανεξετάσουμε το φόρο για το κρασί, θα επανεξετάσουμε το ΦΠΑ που έχει να κάνει με τη ζωική παραγωγή, όπου ο αγρότης πληρώνει 24% και εισπράττει 13%, και δεν μπορεί να γίνει συμψηφισμός. Θα συζητήσουμε τη χρήση του εργόσημου στην αγροτική οικογένεια. Θα δούμε το θέμα του ΕΝΦΙΑ στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Ότι όμως έχει να κάνει με δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει, μπορούμε να το δούμε μετά το 2018 και με βάση την πορεία της οικονομίας μας. Έχουμε πρόβλημα με το κόστος παραγωγής στη χώρα μας και αυτό μπορούμε να το συζητήσουμε. Έχουμε πάρει μέτρα που διευκολύνουν τη λύση του προβλήματος, όπως η κάρτα του αγρότη, χρειάζεται όμως να βρούμε και άλλους τρόπους.
Λέτε ότι υλοποιήσατε τα περισσότερα προβλήματα, αλλά διάβασα σήμερα καταγγελία ότι παίρνετε πίσω το εργόσημο.
Δεν είναι αλήθεια. Αυτό που κάνουμε είναι να καθορίσουμε τα όρια εφαρμογής του. Αυτό θα γίνει με τα συναρμόδια υπουργεία, έτσι ώστε να εφαρμοστεί το μέτρο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Τι γίνεται με τους δασικούς χάρτες; Πολλοί αγρότες διαμαρτύρονται τόσο για τα κτήματά τους όσο και για το παράβολο ένστασης.
Οι δασικοί χάρτες πρέπει να αναρτηθούν. Κατ’ αρχήν είναι συνταγματική μας υποχρέωση. Εδώ, όμως, υπάρχει ένα πρόβλημα που οφείλεται στις επιπτώσεις των στοιχείων που προκύπτουν από τους δασικούς χάρτες για τις εκτάσεις που έχουν μπει ως δικαιώματα για τις ενισχύσεις. Έχω απευθυνθεί στο αρμόδιο υπουργείο, για να υπάρξει μια συνεννόηση για αυτά που ο ΟΠΕΚΕΠΕ παρουσιάζει ως γαιοχωρικά δεδομένα, ώστε να καλύπτουμε τις ενισχύσεις. Είπα στους αγρότες ότι δεν θα χαθεί ούτε ένα ευρώ ούτε ένα στρέμμα. Όσο αφορά τα παράβολα πρέπει να κάνουμε διορθωτικές κινήσεις.
Κατηγορείστε ότι δώσατε λύσεις για τους μεγαλοαγρότες και όχι για τους μικρούς. Από τα αριστερά η κριτική.
Εμείς μέχρι 30.000 € καθαρό εισόδημα δεν επιβαρύνουμε κανέναν σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Επιβαρύνονται οι αγρότες από αυτό το ποσό και πάνω, και μάλιστα όσο ανεβαίνουμε υπάρχει υπερφορολόγηση. Πως είναι δυνατό να κατηγορούμαστε για κάτι τέτοιο;
Στο αίτημα για αφορολόγητο πετρέλαιο και φθηνό ρεύμα όπως στη βιομηχανία τι απαντάτε;
Ο ειδικός φόρος πετρελαίου είναι μνημονιακή δέσμευση. Έχουμε ήδη θεσμοθετήσει στο πρόγραμμα αγροτικής μεταρρύθμισης τη δυνατότητα σε ομάδες παραγωγών να εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά που επιδοτούνται, έτσι ώστε να χρησιμοποιούν ότι καταναλώνουν και το υπόλοιπο να το δίνουν στη ΔΕΗ. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουμε να ρίξουμε το κόστος ενέργειας.
Το αναπτυξιακό σχέδιο για αγρότες, κτηνοτρόφους, αλιείς
Ποιο είναι το αναπτυξιακό σχέδιο για τον αγροτικό χώρο;
Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας. Υποχρεωθήκαμε το καλοκαίρι του 2015 να υπογράψουμε μέτρα επώδυνα και για τους αγρότες, όπως για όλες τις κοινωνικές ομάδες. Καταθέσαμε, όμως, στους θεσμούς, ένα σχέδιο στρατηγικής για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής που εγκρίθηκε και έχει ως βασικό εργαλείο τα χρήματα της ΚΑΠ. Όταν αναλάβαμε το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης που είχε καταθέσει η προηγούμενη κυβέρνηση μάς επιστράφηκε ως απαράδεκτο. Χρειάστηκε ένα χρόνο για να το επικαιροποιήσουμε και να περάσουμε και δικές μας θέσεις. Ταυτόχρονα με ένα δικό μας παράλληλο πρόγραμμα βάλαμε το δικό μας στόχο, που είναι να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στην κτηνοτροφία, στην προστιθέμενη αξία των προϊόντων μας που είναι ποιοτικά (τυποποίηση, συσκευασία κ.λπ.), στην είσοδο νέων αγροτών και να στηρίξουμε και με άλλους τρόπους το εισόδημα των αγροτών (αγροτουρισμός).
Από την πολιτική μας έχουμε αποτελέσματα. Έχουμε αύξηση των εξαγωγών. Το 50% των εξαγωγών το 2015 και το 2016 ήταν από τον αγροτικό χώρο. Επίσης, ενώ μέχρι το 2014 είχαμε πτώση του αγροτικού εισοδήματος, το 2015 είχαμε αύξηση 12% το ίδιο και το 2016. Τα στοιχεία είναι από τη Eurostat. Δεν πανηγυρίζουμε, απλά λέμε ότι έχουμε καλά δείγματα, μπαίνουμε σε μια πορεία. Βασικό εργαλείο είναι το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης. Έχουμε προκηρύξει μέχρι τώρα πάνω από 1,5 δισ. μέτρα. Μέτρα για νέους αγρότες, για το προγραμμα Leader, μέτρα για την κατάρτιση αγροτών και συνεχίζουμε με μέτρα για τη μεταποίηση κ.λπ. Ποντάρουμε στην ποιότητα των ελληνικών προϊόντων και στο ενδιαφέρον νέου κόσμου να ενταχθεί στον αγροτικό χώρο.
Διάβασα κάπου ότι επιδοτείται η εκρίζωση της ελιάς. Ισχύει;
Όχι, βέβαια. Οι ελιές μας είναι ποιοτικό προϊόν και κυρίως οι ελιές Καλαμών, όπως και οι λαδοελιές μας. Επιδιώκουμε την προστασία των ποιοτικών μας προϊόντων. Δεν σας κρύβω πως η προηγούμενη κυβέρνηση είχε παραδώσει τη φέτα μας στον Καναδά και την Ν. Αφρική. Καταφέραμε να το αποτρέψουμε λίγο πριν την επικύρωση. Δίνουμε μάχες για την προώθηση των προϊόντων μας. Ξοδεύουμε πάνω από 150 εκατομμύρια κάθε χρόνο γι’ αυτό. Επίσης θέλουμε να στηρίξουμε την κτηνοτροφία μας. Δίνουμε αυτές τις μέρες σε διαβούλευση μια νομοθετική ρύθμιση που έχει δύο βασικά σημεία. Το ένα είναι ότι όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα θα αναγράφουν στη συσκευασία τη χώρα προέλευσης και συσκευασίας του προϊόντος, ώστε να ξέρει ο καταναλωτής τι αγοράζει, στηρίζοντας έτσι τα προϊόντα μας. Το δεύτερο είναι η υποχρεωτική πληρωμή των νωπών και ευπαθών προϊόντων μέσα σε εξήντα μέρες, για να διευκολύνουμε τη ρευστότητα των κτηνοτρόφων. Επίσης θα αντιμετωπίσουμε την ελληνοποίηση εισαγόμενων προϊόντων. Θα πάρουμε μέτρα, έτσι ώστε να παρακολουθούμε την κίνηση αυτών των προϊόντων. Τέλος, θέλω να γίνει κατανοητό από τους αγρότες ότι κλείσιμο των συνόρων σημαίνει πρόστιμα από την ΕΕ, που θα κρατούνται από τις επιχορηγήσεις. Αυτό να το λάβουν υπόψιν γιατί ήδη έχουμε καταγγελία στην Κομισιόν.
Στις κινητοποιήσεις συμμετέχουν και κάποιοι αλιείς. Τι έχετε κάνει για τη στήριξή τους και ποιο είναι το στρατηγικό σας σχέδιο για την ενίσχυσή τους;
Η αλιεία είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της πρωτογενούς παραγωγής, όχι τόσο για τη συμβολή της στο ΑΕΠ, αλλά για τον καταλυτικό ρόλο της στη συνοχή του κοινωνικού ιστού των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών για τις οποίες αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης. Έχουμε κάνει πολλές συναντήσεις με τους αλιείς, αφουγκραζόμαστε τα προβλήματά τους και δίνουμε λύσεις, παρά τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια που έχουμε, και τις ελλείψεις προσωπικού που είναι αποτέλεσμα της χρόνιας κακοδιαχείρισης. Ήδη προσπαθούμε να δώσουμε στους αλιείς μας εναλλακτικές πηγές εισοδήματος με τον αλιευτικό τουρισμό, προωθούμε ΠΔ για την επαγγελματικότητα των αλιέων, κάτι που θα ξεκαθαρίσει τον κλάδο και αποτελεί πάγιο αίτημα των αλιέων, ενώ επεξεργαζόμαστε και το θεσμικό πλαίσιο, για να μπορέσουν οι αλιείς, αλλά και το σύνολο των αγροτών, να εκπροσωπούνται μέσω ομοσπονδιών και συνομοσπονδιών. Χρηματοδοτικά, βασικό εργαλείο θα αποτελέσει το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας, το οποίο εστιάζει κυρίως στην μικρή παράκτια αλιεία, τη ραχοκοκαλιά δηλαδή της αλιείας στη χώρα μας. Εκεί εντάσσονται δράσεις, όπως ο εκσυγχρονισμός των αλιευτικών σκαφών, η αποζημίωση για ζημιές από θαλάσσια θηλαστικά, αλλά και επιστημονικές μελέτες, με τις οποίες θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε περαιτέρω στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας των ιχθυοαποθεμάτων, στην ορθολογική διαχείριση και στη διασφάλιση του επαγγέλματος του αλιέα.