Αποζημιώσεις μαστιχοπαραγωγών οι οποίοι επλήγησαν από την καταστροφική πυρκαγιά τον Αύγουστο του 2012

Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Όπως είναι γνωστό η πυρκαγιά της Χίου τον Αύγουστο του 2012 έκαψε 148.000 στρέμματα, εκ των οποίων τα 50.000 στρέμματα αποτελούσαν καλλιεργήσιμες εκτάσεις (μαστιχόδεντρα και ελιές) και τα 90.000 στρέμματα δάση και δασικές εκτάσεις. Τα αποτελέσματα της πυρκαγιάς επηρεάζουν 10 πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς της Νότιας, Κεντρικής και Δυτικής Χίου, ενώ η καταστροφή του φυσικού κεφαλαίου των παραγωγών σε κάποιους συνεταιρισμούς αγγίζει έως και το 90%. Η απώλεια παραγωγής σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου ανέρχεται σε 25 τόνους με τραγική μείωση του εισοδήματος των εν λόγω παραγωγών, ενώ παράλληλα προκύπτει η ανάγκη λήψης μέτρων τα οποία θα στηρίξουν την ανασκίνοση των περιοχών που πλήγηκαν, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση της παραγωγικής διαδικασίας τα επόμενα χρόνια.

Μπροστά στην καταστροφή της Κεντρικής και Νότιας Χίου η κυβέρνηση στάθηκε ανίκανη ακόμη και να διεκδικήσει την ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλεγγύης για τη χρηματοδότηση των ζημιών από την καταστροφική πυρκαγιά του Αυγούστου. 

Μόλις πριν μερικούς μήνες σε δηλώσεις σας ανακοινώσατε ότι με την Κ.Υ.Α (Αριθμ. 962/98621/13, ΦΕΚ 2377 Β/23-9-2013) για τα «Μέτρα υπέρ των παραγωγών της χώρας που οι γεωργοκτηνοτροφικές τους εκμεταλλεύσεις ζημιώθηκαν από πυρκα­γιές κατά το έτος 2012» έχουν δεσμευτεί ποσά για αποζημιώσεις που αγγίζουν τα 10 εκ. ευρώ, εκ των οποίων 7,5 εκ. αφορούν τους μαστιχοπαραγωγούς και 2,5 εκ. κτηνοτρόφους και μελισσοκόμους και ότι πλέον δίνεται η δυνατότητα στους παραγωγούς να αποζημιωθούν: (α) για την απώλεια εισοδήματος που υπέστησαν, (β) για το μειωμένο εισόδημα των επόμενων χρόνων από την καταστροφή μέρους ή για το σύνολο του φυσικού τους κεφαλαίου και (γ) την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου των καμένων εκτάσεων.

Ωστόσο, σήμερα, και ενώ ολοκληρώνεται η επεξεργασία των αιτήσεων από τον ΕΛΓΑ κατ' εφαρμογή των κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού της εν λόγω Κ.Υ.Α αποζημιώσεων, προκύπτει από την πρώτη επεξεργασία των αιτήσεων ότι μόλις το 10% έως 15% των πληγέντων θα μπορέσουν να τύχουν κάποιας αποζημίωσης. Η Κ.Υ.Α (Αριθμ. 962/98621/13, ΦΕΚ 2377 Β/23-9-2013) σε μια σειρά από άρθρα αποδεικνύεται ότι θέτει περιορισμούς και κριτήρια αποκλεισμού τα οποία δεν μπορούν να εφαρμοστούν στα δεδομένα της μαστιχοκαλλιέργειας και των παραγωγών μαστίχας. Επιπλέον, υπάρχει στρεβλή ερμηνεία του κειμένου της επιτροπής για τις «Κοινοτικές Κατευθυντήριες Γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και δα­σοκομίας (2006/C 319/ΕΚ, Ε.Ε. C 319 27/12/2006)». Συγκεκριμένα: (α) το άρθρο 3 για τα κατώτατα όρια ζημιών το οποίο καθορίζεται στο 30% βρίσκεται σε αντίθεση με το άρθρο V.B.3.1 (β & δ) κείμενο της επιτροπής για τις ενισχύσεις το οποίο ιδιαίτερα για τις μειονεκτικές και νησιωτικές περιοχές προκρίνει να λαμβάνεται υπόψη ως κριτήριο το ανώτατο όριο αποζημίωσης και όχι το ποσοστό του 30% ώστε να μπορούν να λάβουν ενίσχυση και όσοι με μικρότερο ποσοστό ζημιάς επλήγησαν. (β) στο Κεφάλαιο ΙΙ "Ειδικοί περιορισμοί" ορίζεται ότι μένουν εκτός των αποζημιώσεων «Οι στρεμματικές καλλιέργειες που καταλαμβάνουν έκτα­ση μικρότερη του ενός στρέμματος, κατά αυτοτελές αγροτεμάχιο». Ο περιορισμός αυτός είναι πλήρως ασύμβατος με τα δεδομένα των εκμεταλλεύσεων της μαστιχοκαλλιέργειας τα οποία χαρακτηρίζονται από εξαιρετικά μικρό μέγεθος ανά εκμετάλλευση, το οποίο σε ελάχιστες περιπτώσεις και μόνο στις πεδινές περιοχές αγγίζει το 1 στρέμμα. (γ) στο άρθρο 14 "Καθορισμός δικαιούχων" (VI) αναφέρεται ότι δικαιούχοι “Είναι μόνιμοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής της εκμετάλλευσης”. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η καλλιέργεια της μαστίχας απαιτεί καλλιεργητική προσπάθεια σχεδόν αποκλειστικά τους θερινούς μήνες, σημαντικό ποσοστό των καλλιεργητών δεν έχουν ως μόνιμη κατοικία τον τόπο των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων, αλλά μετακινούνται ακόμα και από άλλες πόλεις για την καλλιέργεια των σκίνων. 

Επειδή η παραγωγή μαστίχας αποτελεί μοναδικά παγκόσμιο γεωργικό προϊόν το οποίο καλλιεργείται και παράγεται αποκλειστικά στη Νότια Χίο επί αιώνες και η συνέχεια διατήρησης της καλλιέργειας πρέπει να συνεχιστεί θέτοντας ως προαπαιτούμενο τη διατήρηση του γεωργικού πληθυσμού στην ύπαιθρο, στηρίζοντας παράλληλα το εισόδημά τους μετά την καταστροφική πυρκαγιά για την απώλεια που υπέστησαν, ώστε να μπορούν να προχωρήσουν στην ανασκίνοση των καμένων εκτάσεων

Επειδή στα νησιά επικρατούν ιδιαίτερες συνθήκες ως προς το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, οι οποίες δεν μπορούν να συγκριθούν με το μέσο μέγεθος της ηπειρωτικής χώρας

Επειδή σε Ευρωπαϊκό επίπεδο οι νησιωτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Χίου, αναγνωρίζονται ως μειονεκτικές

Επειδή οι παραγωγοί από την καταστροφική πυρκαγιά μέχρι σήμερα δεν έχουν τύχει υποστήριξης και ενίσχυσης και βρίσκονται δικαιολογημένα σε απόγνωση 

Επειδή διαφαίνεται ο κίνδυνος η διάθεση των αποζημιώσεων να μην φθάσει στους παραγωγούς που υπέστησαν ζημιά και τελικά οι αποζημιώσεις να παραμείνουν αδιάθετες την ίδια στιγμή που οι παραγωγοί περισσότερο από ποτέ τις έχουν ανάγκη

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Προτίθεται να επανεξετάσει τα κριτήρια ένταξης και αποκλεισμού της ΚΥΑ ιδιαίτερα για τους μαστιχοπαραγωγούς που επλήγησαν, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν στο πλαίσιο των αποζημιώσεων;

2. Εξετάζει το ενδεχόμενο έκδοσης συμπληρωματικής ή άλλης ΚΥΑ ειδικά για τους μαστιχοπαραγωγούς, ώστε να θεραπευτούν ρυθμίσεις και αποκλεισμοί, οι οποίοι εξ αντικειμένου οδηγούν τη συντριπτική πλειοψηφία των καλλιεργητών μαστίχας εκτός ενισχύσεων και αποζημιώσεων;

3. Εκτός των ως άνω προτεινόμενων, ποια άλλα μέτρα ή πρωτοβουλίες προτίθεται να πάρει ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν σε αποζημιώσεις για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου και της απώλειας παραγωγής όσοι επλήγησαν;