Ο Αγροτικός χώρος αγωνίζεται για την επιβίωσή του (*)

(*) Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Βουλή& Ευρωβουλή (τευχ.126-Φεβρουάριος 2013)

Οι κινητοποιήσεις των αγροτών στηρίζονται  σε πραγματικά και δίκαια προβλήματα, που έχουν ως βασικές αναφορές το κόστος παραγωγής, το εισόδημα και τη χρηματοδότηση του χώρου τους.

Η χώρα μας έχει το υψηλότερο κόστος παραγωγής σε όλη την Ευρωζώνη και προφανώς σε όλη την Ε.Ε. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανέβηκε κατά 8,7% το 2011, στο δε οκτάμηνο του 2012 κατά 6%, προερχόμενο κυρίως από τη σημαντική αύξηση στους δείκτες της ενέργειας (13,7%) και των λιπασμάτων (13,10%), ενώ τον ίδιο χρόνο οι τιμές παραγωγού δείχνουν πτώση της τάξης του 2,9 %.

Το παραπάνω κόστος έχει ως αποτέλεσμα κι ένα ιδιαίτερα υψηλό αρνητικό δείκτη αγροτικού εισοδήματος. Σωρευτικά, στο διάστημα της εξαετίας 2006-2011, όπως εκτιμάται από τη Eurostat, μειώθηκε κατά 22,6 %, ενώ στο ίδιο διάστημα το αγροτικό εισόδημα στην ΕΕ-27 αυξήθηκε κατά 19% . Για  δε το 2012  η απώλεια διαμορφώνεται στο  8,9%, ενώ για το 2013 μετά τη ψήφιση του μνημονίου -3 και του νέου φορολογικού νόμου η πτώση θα ξεπεράσει το 15 %. Έτσι το χάσμα μεταξύ ελληνικού και ευρωπαϊκού αγροτικού εισοδήματος την  περασμένη επταετία πέρασε το 40%.

Η κατάργηση της αγροτικής πίστης με το ξεπούλημα της ΑΤΕ έχει προκαλέσει , λόγω της ελλιπούς χρηματοδότησης, τη μείωση της αγροτικής παραγωγής κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας προμήθειας των απόλυτα αναγκαίων εφοδίων, αλλά και ζωοτροφών. Το πρόβλημα θα οξυνθεί επί πλέον και γιατί μεγάλο μέρος της αγροτικής γης που έχει υποθηκευτεί στην Αγροτική Τράπεζα κινδυνεύει να χαθεί μέσα από   συνοπτικές διαδικασίες .

Την ίδια ώρα βέβαια η ψαλίδα των τιμών μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών ολοένα και ανοίγει. Η τελευταία έρευνα της ΠΑΣΕΓΕΣ καταδεικνύει για μια ακόμη φορά όργιο  κερδοσκοπίας στην αφορά τροφίμων. Ποιο συγκεκριμένα, τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα πωλούνται ακριβότερα έως και 1.550% σε σχέση με τις τιμές που εισπράττουν οι παραγωγοί. Τα στοιχεία της έκθεσης, με τα οποία πιστοποιείται η ανενόχλητη δράση καρτέλ και μεσαζόντων σε όλο το κύκλωμα παραγωγής - διακίνησης των τροφίμων, δείχνουν ότι ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν σε δεκαπλάσιες σχεδόν τιμές τα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα, ενώ, στις τσέπες των αγροτών καταλήγει μόλις το 10% της αξίας.

Η αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων του αγροτικού χώρου απαιτεί την κατάργηση των μνημονίων και την εδραίωση ενός νέου  παραγωγικού και διατροφικού μοντέλου . Αντ΄ αυτού η Κυβέρνηση καταφεύγει σε επικοινωνιακά τεχνάσματα  που επενδύουν την επίλυση των προβλημάτων στον κοινωνικό αυτοματισμό.

Είναι φανερό ότι σταθεροποίηση της οικονομίας και ανάπτυξη χωρίς παραγωγικές επενδύσεις δεν γίνονται. Η επαναφορά στον ευρύτερο δημόσιο τομέα των επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας για τον αγροτικό χώρο που ιδιωτικοποιήθηκαν πρόσφατα και η αξιοποίησή τους ως εργαλείο για την παραγωγική ανασυγκρότηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Όταν λέμε επενδύσεις εννοούμε κατά προτεραιότητα αυτές που θα δώσουν το στίγμα των εξελίξεων και θα αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της ανάπτυξης. Δημόσιες ή και ιδιωτικές που θα επικεντρώνονται σε κρίσιμα θέματα και θα «μοχλεύουν» (κινητοποιούν) διπλάσια και τριπλάσια άλλα κεφάλαια. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ η αύξηση της αξίας του «προϊόντος» του πρωτογενούς τομέα κατά 1%, μπορεί να προσδώσει αύξηση στο συνολικό ΑΕΠ κατά 5%.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ έχει προτάσεις πολιτικής για την επίλυση τόσο των άμεσων όσο και χρόνιων προβλημάτων του τομέα αγροτικής ανάπτυξης και διατροφικής ασφάλειας της χώρας.

Τόσο τα άμεσα μέτρα, όσο και τα επόμενα που χρειάζεται να ληφθούν για την αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων του χώρου πρέπει  να υπακούουν σε ένα νέο, ελπιδοφόρο και δημιουργικό όραμα για τον αγροτικό τομέα:

«την αντιμετώπιση της συντηρητικής πολιτικής και των ανεξέλεγκτων αγορών στον αγροτοδιατροφικό τομέα με στόχο την ανατροπή του σημερινού παραγωγικού και διατροφικού μοντέλου και την εδραίωση ενός νέου, που θα βασίζεται στην αειφόρο ανάπτυξη, την αντιμετώπιση της τροφής ως κοινωνικό αγαθό, τη προστασία και στήριξη  των μικρομεσαίων παραγωγών, την αναδιανομή του πλούτου υπέρ των ασθενέστερων στρωμάτων, την κοινωνική αλληλεγγύη, τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος, τη προστασία των καταναλωτών και την ενεργητική συμμετοχή στη διαμόρφωση πολιτικών ενός προοδευτικού κινήματος παραγωγών και καταναλωτών. Αυτό απαιτεί την ανάδειξη του αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος ως ενός από τα κύρια παραγωγικά συμπλέγματα παρέμβασης για την Ελληνική οικονομία».

Τα άμεσα και σημαντικά μέτρα μιας νέας πολιτικής για το αγροτοδιατροφικό σύμπλεγμα μιας κυβέρνησης με βασικό πυρήνα το  ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ  θα μπορούσαν να είναι μεταξύ άλλων τα παρακάτω:

1. Άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων προμήθειας εφοδίων και ζωοτροφών για τη στήριξη των μικροκαλλιεργητών και κυρίως των κτηνοτρόφων ,που αποτελούν τους βασικούς προμηθευτές διατροφικών προϊόντων.

2. Μέτρα  βελτίωσης και  εξορθολογισμού της εμπορικής διαχείρισης των αγροτικών προϊόντων, ώστε να γίνει πιο σύντομος ο δρόμος των προϊόντων από το χωράφι του παραγωγού στο ράφι των καταστημάτων αλλά και για να αντιμετωπιστεί η αισχροκέρδεια των μεσαζόντων και

3.Στήριξη των μεταποιητικών εταιρειών του διατροφικού τομέα.

Βασικές παράμετροι για να προχωρήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι η επίλυση δύο βασικών προβλημάτων του χώρου ,του πιστωτικού και του συνεργατικού.  

Ο πλούτος των φυσικών πόρων, η βιοποικιλότητα, η καταλληλότητα των εδαφοκλιματικών συνθηκών για την παραγωγή ευρέως φάσματος ποιοτικών προϊόντων με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα, το ανθρώπινο δυναμικό και ο πολιτισμός που είναι ζυμωμένος με τον τόπο, αποτελούν το πολυτιμότερο, αλλά αναξιοποίητο μέχρι σήμερα, κεφάλαιο της Ελλάδας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ παλεύει μαζί με τους αγρότες για την πιο πλατιά συμπαράταξη των λαϊκών δυνάμεων ενάντια στη πολιτική των μνημονίων, για να ανοίξει ο δρόμος της ελπίδας, της αξιοπρέπειας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Για την διατροφική ασφάλεια της χώρας και την ανόρθωση της υπαίθρου προς όφελος των αγροτών και της κοινωνίας.