«Μέτρα για την προστασία των αλιευτικών αποθεμάτων του Αιγαίου και τη στήριξη των παράκτιων αλιέων των νησιών του αρχιπελάγους»

Προς τους κ.κ. Υπουργούς

- Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

- Ναυτιλίας και Αιγαίου

- Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων

- Τουρισμού

Η θαλάσσια περιοχή του αρχιπελάγους περιλαμβάνει τρεις ελληνικές νησιωτικές περιφέρειες, που εξαρτώνται από τον κλάδο της αλιείας. Το Αιγαίο πέλαγος έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης στην αλιεία, λαμβάνοντας υπόψη τους βασικούς και πιο κρίσιμους παράγοντες για την αναπτυξιακή προοπτική του κλάδου, που είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η διαφύλαξη των αλιευτικών αποθεμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο στηρίζονται και οι κυριότερες προτάσεις για την αλιεία που παρουσιάζονται σε πρόσφατη μελέτη για το στρατηγικό αναπτυξιακό σχέδιο της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (2012) και οι προτάσεις νησιωτικών φορέων και οργανώσεων των αλιέων. Ιδιαίτερη σημασία στην παροχή στήριξης για τη δημιουργία θαλάσσιων ή αλιευτικών προστατευόμενων ζωνών και επαρκή κίνητρα για την διαχείρισή τους, δίνεται και στις θέσεις της ΕΕ για την επόμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020 για την Ελλάδα.

Τη ίδια στιγμή, όπως παρουσιάζεται σε πρόσφατες ευρωπαϊκές και ελληνικές μελέτες για τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής στους αλιευτικούς πόρους και σε δημοσιεύματα που αφορούν σε θαλάσσιες έρευνες στο Αιγαίο, τα αλιεύματα μειώνονται, το εισόδημα των αλιέων έχει μειωθεί κατακόρυφα και το χειρότερο: κινδυνεύει η αλιεία ως παραγωγικός κλάδος. Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη οικονομική κρίση στην Ελλάδα, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία και στη διατήρηση του κοινωνικού ιστού των μικρών νησιών του Αιγαίου.

Στα δομικά προβλήματα του κλάδου, όπως η υπεραλιεία, η ρύπανση των θαλασσών, ο αργός ρυθμός εκσυγχρονισμού του στόλου, προστίθενται και οι επιπτώσεις από τη νησιωτική ιδιαιτερότητα του αρχιπελάγους, η έλλειψη υποδομών και το αυξημένο μεταφορικό κόστος που δυσκολεύουν την κατάσταση.

Επιπλέον, σημαντικό πρόβλημα αποτελεί και η ανεξέλεγκτη, επαγγελματική και ερασιτεχνική αλιεία που επιβαρύνει την κατάσταση των ιχθυοαποθεμάτων της παράκτιας ζώνης. Το πρόβλημα αυτό, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην απουσία υποδομών και ελεγκτικών μηχανισμών και της έλλειψης σε δράσεις εκπαίδευσης και ενημέρωσης σε θέματα αλιείας. Ο σωστός σχεδιασμός με στόχο την επίλυσή των παραπάνω προβλημάτων, σε συνδυασμό με τη ριζική αναθεώρηση του πεπαλαιωμένου νομοθετικού πλαισίου και τη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων (λειτουργικά δορυφορικά συστήματα, εξοπλισμός ελέγχου και παρακολούθησης, συλλογή στοιχείων για τον κλάδο, βιολογικά εργαστήρια κ.ά.), θα προστάτευαν το θαλάσσιο οικοσύστημα από την παράνομη αλιεία και θα ενίσχυαν την ορθή εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων.

Επειδή, η ανεξέλεγκτη αλιεία, η υπερεκμετάλλευση των πόρων σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές και την είσοδο ξενικών ειδών στο υδάτινο οικοσύστημα του Αιγαίου, επηρεάσουν την βιοποικιλότητα, την ποιότητα του νερού και την δυνατότητα αλιείας στους κατ’ επάγγελμα νησιώτες αλιείς.

Επειδή, οι εκτός ελέγχου παράνομες καταστροφικές πρακτικές αλιείας από επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς σε πολύ μικρή απόσταση από τις ακτές, παραβιάζουν την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Επειδή, η μείωση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στην ανατολική Μεσόγειο συνεπάγεται άμεση μείωση εισοδημάτων και επιπέδου διαβίωσης για τους ανθρώπους των νησιωτικών μας περιφερειών.

Επειδή, ο κλάδος της αλιείας είναι για χρόνια ξεχασμένος, χωρίς εκπαίδευση και ουσιαστική στήριξη από την Πολιτεία, ενώ ταυτόχρονα εδώ και δεκαετίες, οι εικόνες των ελλήνων ψαράδων με τα δίχτυα, τα παραγάδια και τα καΐκια τους αποτελούν κύριο προϊόν «εξαγωγής» και διαφήμισης της Ελληνικής βιομηχανίας του τουρισμού.

Επειδή, η διασφάλιση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής για τις νησιωτικές περιοχές είναι υποχρέωση του κράτους.

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Έχουν ληφθεί υπόψη οι ιδιαιτερότητες των νησιωτικών περιφερειών του Αιγαίου στη διαμόρφωση των θέσεων της χώρας μας για τη νέα κοινή αλιευτική πολιτική; Προτίθενται να προχωρήσουν στη δημιουργία περιοχών διαχείρισης με προστατευόμενες περιοχές, όπου αυτό είναι απαραίτητο και μετά από συνεννόηση με τους τοπικούς φορείς;
2. Σε ποια άμεσα μέτρα προτίθενται να προβούν για τον ουσιαστικό έλεγχο όλων των τύπων αλιείας στο αρχιπέλαγος;
3. Έχουν εξεταστεί τρόποι αντιμετώπισης του σοβαρού προβλήματος της εισόδου «ξένων» ειδών (λαγόψαρα) στο θαλάσσιο οικοσύστημα του Αιγαίου; Σε ποια μέτρα προτίθενται να προβούν ώστε να εξασφαλιστούν πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας για την αποζημίωση των αλιέων από τα θαλάσσια θηλαστικά αλλά και για την προστασία των απειλούμενων ειδών; Έχουν αξιολογηθεί σχετικές μελέτες και «καλές» πρακτικές που εφαρμόζονται σε νησιωτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση του φαινομένου της μείωσης των αλιευμάτων;
4. Σε τι άμεσα μέτρα στήριξης των παράκτιων αλιέων προτίθενται να προβούν, με άξονα τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του αλιευτικού στόλου, τη δικτύωση των παραγωγών και την εκπαίδευση τους, ώστε οι έλληνες αλιείς να κάνουν χρήση επιλεκτικότερων τρόπων αλιείας;
5. Έχουν αξιολογηθεί τα αποτελέσματα, οι οικονομικές και λοιπές διαχειριστικές επιπτώσεις σε επίπεδο διαλειτουργικότητας των εμπλεκόμενων υπουργείων από την εφαρμογή ειδικών μορφών τουρισμού, όπως ο καταδυτικός τουρισμός, ο αλιευτικός τουρισμός, ο θαλάσσιος τουρισμός και οι ενάλιες δραστηριότητες; Σε τι στάδιο βρίσκεται ο σχεδιασμός για τον αλιευτικό και τον καταδυτικό τουρισμό;
6. Ποιος είναι ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για δράσεις ενημέρωσης και κατάρτισης των αλιέων / ανά ομάδα παραγωγών και ανά νησί, στο κρίσιμο θέμα της προστασίας του θαλάσσιου οικοσυστήματος;