«Οι αγρότες παύουν να είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού» (*)

(*) Συνέντευξη Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Βαγγέλη Αποστόλου, στην «Εφημερίδα των Συντακτών», στο δημοσιογράφο Στέργιο Ζιαμπάκα.

-Κύριε υπουργέ, μετά το πρόσφατο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο βελτιώσεων στο Ασφαλιστικό των αγροτών. Τι μεγέθους θα είναι αυτές οι βελτιώσεις και προς ποια κατεύθυνση; Και, ακόμη, κάτι που ρωτούν όλοι οι αγρότες: διορθώνεται το Ασφαλιστικό;

Υπάρχουν σκέψεις από την πλευρά της κυβέρνησης για βελτίωση του αρχικού σχεδίου, προς την πλευρά της ομαλότερης προσαρμογής, της διεύρυνσης της μεταβατικής περιόδου, αλλά και της πιστότερης αποτύπωσης της ιδιαιτερότητας που έχει σήμερα ο ΟΓΑ, ως ένα ταμείο που περιλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά και πολύ μεγάλο αριθμό κατοίκων της υπαίθρου, συνταξιούχους που δεν έχουν πληρώσει ποτέ εισφορές κ.λπ. Ο ΟΓΑ πέραν του να είναι ο ασφαλιστικός οργανισμός των αγροτών είχε ανέκαθεν και ένα ρόλο κοινωνικό και προνοιακό. 

Θέλω όμως να σημειώσω δύο πράγματα: Μπορεί να έχουν δίκιο οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες όταν λένε ότι οι ίδιοι πληρώνουν ασφάλιστρα αλλά ο ΟΓΑ δίνει συντάξεις σε πολύ περισσότερους, όμως ξέρουν καλά ότι τις συντάξεις αυτές, κοινωνικού χαρακτήρα θα λέγαμε, τις παίρνουν οι μανάδες τους, οι πατεράδες τους, οι άνθρωποι που κράτησαν τα χωριά μας ζωντανά. 

Και το δεύτερο, να μην βλέπουμε το ασφαλιστικό σύστημα μόνον από την πλευρά του τι δίνουμε αλλά και από την πλευρά του τι παίρνουμε. Με το σχέδιο της κυβέρνησης οι αγρότες παύουν να είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού, αποκτούν ίσα δικαιώματα με όλους τους Έλληνες, εξασφαλίζουν την εθνική σύνταξη όπως όλοι και χτίζουν δικαιώματα όπως όλοι.

-Μπορεί να δεσμευθεί η κυβέρνηση για βελτιώσεις και στο φορολογικό, μετά τα μέτρα που ψηφίστηκαν με το Τρίτο Μνημόνιο; Αναγκαζόμαστε και επανερχόμαστε με όμοια ερώτηση με προηγούμενη συνέντευξή σας στην «Εφ.Συν.» τον Οκτώβρη: Μετά τα «μέτρα-ταφόπλακα», όπως είχατε χαρακτηρίσει εσείς ο ίδιος τις προτάσεις των δανειστών και τις οποίες βλέπουμε να εφαρμόζονται, πώς θα επιτευχθεί μια δίκαιη φορολογική μεταχείριση και πώς θα μετριαστούν οι επιπτώσεις; 

Το φορολογικό δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο τραπέζι. Είναι γεγονός όμως ότι η κυβέρνηση εξετάζει βελτιώσεις για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά και κάποια από τα αιτήματα που έχουν θέσει και έχουν βάση. Έχω εξηγήσει πάντως ότι με την υιοθέτηση του συστήματος εσόδων – εξόδων και με το αφορολόγητο των επιδοτήσεων μέχρι 12.000 ευρώ οι αγρότες θα έχουν τελικά πολύ μικρή επιβάρυνση. Δυστυχώς στη χώρα μας το κόστος παραγωγής είναι πράγματι υψηλό. Συνεπώς αν αποτυπώνονται στο βιβλίο εσόδων εξόδων όλες οι πωλήσεις και όλες οι δαπάνες, μέσα στις οποίες, με τη ρύθμιση που κάναμε για το εργόσημο, θα μπαίνουν και τα μεροκάματα των αλλοδαπών, ακόμα και της οικογένειας, το φορολογητέο υπόλοιπο για την τεράστια πλειοψηφία των αγροτών θα είναι πολύ μικρό.

-Με αφορμή το Ασφαλιστικό, στην κυβέρνηση επιτίθεται και η ΝΔ. Η επίθεση της αναμένεται να συνδυαστεί με άνοιγμα στους αγρότες, μεταξύ άλλων κλάδων, ασχέτως εάν οι παραγωγοί δεν παραλείπουν να κατηγορήσουν και τις κυβερνήσεις της για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει. Ένα σχόλιό σας;

Όσα ανοίγματα και να κάνει δεν μπορεί να πείσει κανέναν ο κ. Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία. Οι αγρότες ξέρουν καλά ποιος τους έφερε ως εδώ και ποιος αγωνίζεται με νύχια και με δόντια, μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες, για τα συμφέροντά τους. Οι εποχές που έριχναν στάχτη στα μάτια των αγροτών με τα διάφορα «πακέτα» Χατζηγάκη, Κοντού κ.λπ., πακέτα που τα πληρώνουμε χρυσά τώρα, έχουν περάσει, όπως έχει περάσει και η δυνατότητά τους να κοροϊδεύουν τον κόσμο. Αλλά ειδικά για το ασφαλιστικό, όταν ο κ. Μητσοτάκης καλεί την κυβέρνηση να το αποσύρει, δείχνει πόσο ψεύτικο είναι το μεταρρυθμιστικό προφίλ που θέλει να χτίσει και πόσο «λόγια του αέρα» είναι η αυτοκριτική που δήθεν κάνει για την παράταξή του.

-Οι φετινές, πρωτοφανείς σε μέγεθος, κινητοποιήσεις αποτυπώνουν και τα συσσωρευμένα προβλήματα που πλήττουν τον κόσμο της υπαίθρου. Ένα «παράλληλο πρόγραμμα» για τον αγροτικό χώρο είναι εφικτό; Τι «εργαλεία» έχετε διαθέσιμα;

Έχω ξαναπεί ότι το 2016 θα είναι για εμάς ένα έτος μεγάλων πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων. Θα σας πω εν τάχει κάποιες από αυτές:

■ Θα δημιουργήσουμε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον αγροτικό τομέα με μόχλευση πόρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και αξιοποίηση σχολάζουσας δημόσιας αγροτικής περιουσίας ως εγγύηση για την άντληση ρευστότητας. Δρομολογήσαμε ήδη την «κάρτα του αγρότη», με την οποία θα μπορεί να κάνει αναλήψεις και να χρηματοδοτεί τις εργασίες της εκμετάλλευσής του σε ετήσια βάση, με εγγύηση τις κοινοτικές επιδοτήσεις που δικαιούται.

■ Θα εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες παρεμβάσεων για τη μείωση του κόστους παραγωγής. Πρώτα απ΄ όλα στον τομέα των εφοδίων. Έχουμε πολύ ακριβά φυτοφάρμακα, λιπάσματα και σπόρους από την υπόλοιπη Ευρώπη. Έχουμε συστήσει επιτροπή που συγκεντρώνει και μελετάει τα στοιχεία και σύντομα θα δείτε για την υπόθεση αυτή να ενημερώνεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Θα υπάρξουν «έξυπνες» παρεμβάσεις και για το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας μέσα από την αξιοποίηση των ΑΠΕ.

■  Θα παρέμβουμε επίσης στην αγορά και στη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων. Γίνεται πάρτυ από τους μεσάζοντες που εκμεταλλεύονται τους αγρότες και λυμαίνονται το χώρο αποσπώντας υπερκέρδη και μάλιστα αφορολόγητα. Είναι αυτό ελεύθερη αγορά; Αυτό είναι αγορά – ζούγκλα όπου επικρατεί το δίκαιο του ισχυρού, δηλαδή του μεγαλεμπόρου… Θα τελειώσει η διακίνηση με τιμολόγια αγοράς που εκδίδουν οι έμποροι ανεξέλεγκτα. Θα σταματήσει η πληρωμή των αγροτών με καθυστέρηση 6 – 7 – 8 μήνες. Θα θεσμοθετηθεί συγκεκριμένος υποχρεωτικός μέγιστος χρόνος αποπληρωμής που δεν θα ξεπερνάει τον 1 – 2 μήνες.

■ Θα ενισχύσουμε μέσω κινήτρων συλλογικές μορφές οργάνωσης της παραγωγής και της μεταποίησης. Συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών κ.λπ. Ταυτόχρονα όμως θα δημιουργήσουμε δομές αυστηρού ελέγχου των οργανώσεων για να αποφευχθούν φαινόμενα του παρελθόντος που έχουν δημιουργήσει αρνητική εικόνα για τους συνεταιρισμούς.

■ Θα φέρουμε τον γεωπόνο και πάλι στο χωράφι. Με συμβουλευτικές δομές σε όλη την Ελλάδα, για την επιστημονική και τεχνική υποστήριξη των παραγωγών από γεωπόνους, κτηνιάτρους και οικονομολόγους, ώστε να καλυφθεί το μεγάλο κενό που διαπιστώνεται στον τομέα των γεωργικών εφαρμογών στην ελληνική περιφέρεια.

-Οι φτωχομεσαίοι αγρότες που συσπειρώνονται γύρω από την Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων, λένε ότι η κάρτα αγροτών είναι ένα ακόμη βήμα στην εξαθλίωσή τους, καθώς εκτιμούν ότι θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο κατάσχεσης του όποιου εισοδήματος και ενίσχυσής τους. 

Δεν έχει καμία βάση αυτό. Η κάρτα του αγρότη είναι απλά ένα εργαλείο για να έχει ρευστό στα χέρια του ο αγρότης και να μπορεί, για παράδειγμα, να διαπραγματευτεί καλύτερα τις τιμές που θα αγοράσει τα εφόδιά του. Άλλη τιμή παίρνεις με μετρητά, άλλη με πίστωση… 

-Πρόσφατα εξαγγείλατε το Μητρώο των επαγγελματιών αγροτών, το οποίο όμως δέχεται κατηγορίες ότι, εν τέλει, θα λειτουργήσει με ταξική μεροληψία υπέρ των μεγαλοαγροτών. Τι απαντάτε; 

Το Μητρώο είναι ένα εργαλείο για να ξέρουμε ποιοι είναι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και για να ασκήσουμε πολιτική. Δεν σημαίνει ότι οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες είναι και μεγαλοαγρότες. Σε κάθε περίπτωση εμείς αναγνωρίζουμε την ανάγκη να συνεχίζουν να έχουν δραστηριότητα αγροτική και εκείνοι που ζουν στην ύπαιθρο, παράγουν, αλλά έχουν και έσοδα από άλλες δραστηριότητες (μικροί επαγγελματίες, εργαζόμενοι στον τουρισμό στα νησιά κ.λπ.). Η χώρα έχει ανάγκη την παραγωγή τους και την παραμονή τους στην ύπαιθρο στο πλαίσιο μια πολυλειτουργικής οικονομίας.

-Ας μεταφερθούμε, τέλος, στην κεντρική πολιτική σκηνή: Κάποιοι βλέπουν εκλογές ή οικουμενική κυβέρνηση εντός του 2016. Υφίστανται αντίστοιχα ενδεχόμενα; 

Προσήλθαμε στις εκλογές με τη συμφωνία με τους εταίρους ψηφισμένη από τη Βουλή και πήραμε λαϊκή εντολή που είναι ακόμα πολύ νωπή. Η κοινοβουλευτική μας στήριξη είναι αμετάβλητη. Γιατί λοιπόν να έχουμε εκλογές ή άλλη κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή; Η κυβέρνηση έχει συγκεκριμένο οδικό χάρτη, ο πρώτος σταθμός του οποίου είναι η έγκαιρη ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Εκεί είναι το μυαλό μας και εκεί δίνουμε τις δυνάμεις μας.