«Ο Ρόλος της Κτηνοτροφίας στην Παραγωγική Ανασυγκρότηση της χώρας»

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 2 Οκτωβρίου  2017

Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Βαγγέλη Αποστόλου, σε εκδήλωση της Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Καρδίτσας.

" Όλοι πλέον παραδέχονται ότι έχει ανοίξει ο δρόμος για την έξοδο της χώρας μας στις αγορές και το τέλος των μνημονίων. Ταυτόχρονα, βέβαια όλοι εμείς στη Κυβέρνηση και στο ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζουμε ότι  αυτό θα συμβεί, αν με όλες μας τις δυνάμεις υπηρετήσουμε την  ανάπτυξη. Μια ανάπτυξη που για τη χώρα μας είναι πρωτίστως συνδεδεμένη με τη παραγωγική της ανασυγκρότηση. Είναι ο μόνος  δρόμος  που μπορεί να σταθεροποιήσει την πορεία μας  προς μια περίοδο θετικών προοπτικών, μετά την κρίση και τη βαθιά ύφεση που κατέστρεψε-εξαφάνισε περίπου το 25% του ΑΕΠ μας.

Σ΄ αυτή τη προσπάθεια οφείλει ο αγροτικός χώρος να πρωταγωνιστήσει. Κι αυτό φαίνεται να το συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότεροι. Τι κάναμε εμείς ως κυβέρνηση για να υπηρετήσουμε αυτή την αντίληψη;

Θα σταθώ μόνο σε 3 βασικά ζητήματα του αγροτικού χώρου που κυριαρχούν στις συζητήσεις:

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ

Τι βρήκαμε; Το νόμο της συγκυβέρνησης Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ 4172/2013 που φορολογούσε από το πρώτο ευρώ με 13% όχι μόνο το καθαρό εισόδημα αλλά και το σύνολο των αποζημιώσεων και των επιδοτήσεων.

Τι κάναμε; Θεσμοθετήσαμε για την  αγροτική δραστηριότητα  να είναι η μόνη επιχειρηματικού χαρακτήρα απασχόληση στη χώρα μας που έχει ατομικό αφορολόγητο.

Μην το ξεχνάμε αυτό. Ο συνολικός φόρος που κλήθηκε να πληρώσει ο αγροτικός χώρος το πρώτο χρόνο εφαρμογής της ρύθμισης, δηλαδή για τα εισοδήματα του 2016, ήταν μικρότερος της προηγούμενης χρονιάς  και μάλιστα χωρίς τον υπολογισμό των επιστροφών. 

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

Έχω πει και το επαναλαμβάνω ήταν ιστορική η ημέρα που θεσπίστηκε η εθνική σύνταξη για τον αγροτικό χώρο. Τη στιγμή που η αγροτική σύνταξη ως βοήθημα όδευε προς μηδενισμό εντάξαμε και τους αγρότες στον ενιαίο φορέα, διασφαλίζοντάς τους  την εθνική σύνταξη των 360 ευρώ και τα ασφάλιστρα που πληρώνει να λειτουργήσουν ανταποδοτικά για να πάρει την επιπλέον σύνταξη. 

Αυτή τη διαπραγμάτευση κάναμε εμείς κι αυτά διασφαλίσαμε για  τους αγρότες.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ

Εξασφαλίσαμε την ομαλή καταβολή των ενισχύσεων, νοικοκυρεύοντας μάλιστα όλες τις παλιές εκκρεμότητες (ακόμα και από το 2008).

Πρέπει να γίνει κατανοητό  ότι τα συγκεκριμένα 3,5 δις  που παίρνουμε  στον αγροτικό χώρο κάθε χρόνο προέρχονται από ένα ταμείο στο οποίο συμβάλλουν όλες οι χώρες –μέλη της Ε.Ε. και  στη σχέση αυτή η χώρα μας είναι κερδισμένη, αφού για το ένα ευρώ που δίνει παίρνει πολλαπλάσια.

Για την Κοινή Αγροτική Πολιτική μπορούμε να κουβεντιάζουμε μέρες και να διαφωνούμε . Όμως δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε σε ένα πράγμα: Ότι είμαστε από τις χώρες με την υψηλότερη ανά στρέμμα  κοινοτική ενίσχυση, 50 ευρώ εμείς, 26 ο μέσος όρος των υπολοίπων.

Και κάτι ακόμη: Δίνουμε μάχες για να απαλύνουμε τις επιπτώσεις από τα πρόστιμα και τους καταλογισμούς, που οι κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ επεφύλαξαν στον αγροτικό κόσμο και που  ακόμη μέχρι σήμερα, για δικές τους κακοδιαχειρίσεις, μας έρχονται.

Χαρακτηριστικό για τη συζήτηση που κάνουμε: Αποφύγαμε  το καθιερωμένο κάθε χρόνο πρόστιμο των 320-350 εκατ. ευρώ για τους βοσκοτόπους.

Παράλληλα υλοποιούμε αυτή την ώρα  ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας και την αναζωογόνηση της περιφέρειας. Μόνον έτσι θα υπηρετήσουμε τη βασική μας στόχευση, τη κοινωνική συμμετοχή της υπαίθρου. Για το λόγο αυτό αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα και κάθε διαθέσιμο εργαλείο, με πρώτο απ΄ όλα το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (2014-2020) ύψους 4,7 δις κοινοτικής συμμετοχής, που μαζί με την εθνική και την ιδιωτική συμμετοχή θα κινητοποιήσει συνολικούς πόρους της τάξης των 6 δις ευρώ.

Μάλιστα το 37,4% των πόρων θα το διαχειριστούν οι Περιφέρειες, κάνοντας πράξη  το σύνθημά μας για Αποκέντρωση με Αυτοδιοίκηση, γιατί πιστεύουμε ότι έτσι θα διαχειριστούμε αποτελεσματικότερα  τους συγκεκριμένους πόρους. Και βέβαια ένα σημαντικό μέρος των πόρων αυτών θα κατευθυνθούν στη κτηνοτροφία.

Επιλέξαμε να ασχοληθούμε σήμερα ειδικά με την κτηνοτροφία, όχι βέβαια γιατί δεν μας ενδιαφέρουν οι υπόλοιποι τομείς, πόσο μάλλον όταν η Καρδίτσα είναι από τις περιοχές που έχουν πολύ μεγάλη συμβολή στη φυτική παραγωγή της χώρας ,

αλλά γιατί θέλουμε να αναδείξουμε ένα τομέα , που καλείται να  αναλάβει  ένα διπλό βάρος, πρώτον να καλύψει  τις  διατροφικές  ανάγκες όλων όσων  μένουν, αλλά και επισκέπτονται τη χώρα μας.

και δεύτερον να υπηρετήσει στο διεθνές εμπόριο ένα από τα  συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει ο τόπος  μας,την ποιοτική υπόσταση των αγροτοδιατροφικών του προϊόντων.

Είναι χαρακτηριστική η διάρθρωση των εισαγωγών σε αγροτικά προϊόντα & τρόφιμα. Φτάσαμε σε δύο χρόνια, 2015 και 2016, από 2 δις έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, στα 480 εκ., παρότι είχαμε πλεόνασμα μόνο στα Φρούτα-Λαχανικά και τα παρασκευάσματά τους 1,2 δις ευρώ. Κι αυτό γιατί στο γάλα και στο κρέας και τα παρασκευάσματά τους είχαμε έλλειμμα πάνω από 1 δις ευρώ. Είμαστε λοιπόν εδώ σήμερα για να δούμε από κοντά τα προβλήματα του κτηνοτροφικού κλάδου του νομού ενταγμένα στο συνολικότερο εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο, να σας ακούσουμε  και να μας  ακούσετε, και να σχεδιάσουμε μαζί ένα αισιόδοξο πλάνο για το μέλλον της τοπικής και κατ΄ επέκταση της εθνικής κτηνοτροφίας.

Η Καρδίτσα έχει σήμερα περίπου 200.000 αιγοπρόβατα και βοοειδή. Είναι ένα  σημαντικό κεφάλαιο, το οποίο αν συνδυάσει την παραδοσιακή εκτροφή με τους σύγχρονους όρους εκτροφής και την καινοτομία, μπορεί να αποτελέσει εργαλείο παραγωγής πλούτου.

Τα δυνατά σημεία της κτηνοτροφίας και ειδικά αιγοπροβατοτροφίας είναι πολλά. Στα αδύνατα θα σταθώ. Σταχυολογώ μερικά: το κόστος παραγωγής, η έλλειψη ρευστότητας, η επίθεση από τις ελληνοποιήσεις, οι σταβλικές εγκαταστάσεις, η ηλικιακή ανανέωση, η έλλειψη συνεργατισμού και άλλα.

Τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προβλημάτων;

ΚΟΣΤΟΣ ΖΩΟΤΡΟΦΩΝ

Προχωρήσαμε στη ρύθμιση των βοσκήσιμων γαιών με το ν. 4351/2016, με τον οποίο αντιμετωπίζονται 3 βασικά ζητήματα:

• η διαχείριση 79 εκατ. στρεμμάτων δασικών εκτάσεων που σήμερα βόσκονται,
• η επιλεξιμότητα για τις ενισχύσεις ,
•  η χρήση των δικαιωμάτων βοσκής από τους κτηνοτρόφους.

Θέλουμε να εκμεταλλευτούμε τις βοσκές που παράγουν αυτές οι εκτάσεις με την αειφορική τους διαχείριση. Πρόκειται για μια μεγάλη παρέμβαση στο κόστος παραγωγής και υλοποίηση οραματικής πολιτικής στην οργάνωση της αιγοπροβατοτροφίας και της κτηνοτροφίας γενικότερα.

Αναλυτική τοποθέτηση για τα διαχειριστικά σχέδια και την εκμετάλλευση των συγκεκριμένων εκτάσεων θα γίνει αργότερα. Θα σταθώ μόνο  στην αλλαγή του ορισμού του βοσκότοπου που πετύχαμε, μετά από μεγάλη προσπάθεια σε επίπεδο Ε.Ε., με την οποία διασφαλίζονται επιπλέον 8 εκατ. στρ. επιλέξιμων εκτάσεων .

ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

Δημιουργήσαμε την κάρτα του αγρότη με την οποία εξασφαλίσαμε  χαμηλότοκη χρηματοδότηση στους αγρότες δικαιούχους της βασικής ενίσχυσης για τη κάλυψη αναγκών τους που σχετίζονται με την αγροτική τους εκμετάλλευση. Η ρευστότητα των κτηνοτρόφων θα ενισχυθεί σημαντικά με το ν/σ που συζητάμε αυτή την εβδομάδα στη Βουλή για τις πληρωμές στον αγροτικό χώρο. Δεν θα ξεπερνούν πλέον τις 60 ημέρες. Έχουμε φτάσει μέχρι του σημείου τρόφιμα ανάλωσης 7 και 10 ημερών να πληρώνονται με επιταγές 7 και 10 μηνών ή ακόμη και με ανοικτές τις ημερομηνίες λήξης. Είναι αδιανόητο σε μια ώρα που ο αγροτικός χώρος στερείται ρευστότητας να μετατρέπεται σε πιστωτή των πολυκαταστημάτων και των εμπόρων του χώρου.

ΕΛΛΗΝΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Προχωρούμε στον έλεγχο και τον εξορθολογισμό λειτουργίας της αγοράς αγροτικών προϊόντων και στην προστασία του καταναλωτή.

Με  το νομοσχέδιο που σας προανέφερα  καθιστούμε  υποχρεωτική την  ευκρινέστατη αναγραφή  στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα, της χώρας αρμέγματος στις συσκευασίες τους και στο κρέας της χώρας προέλευσης στις ταμειακές μηχανές στους χώρους πώλησης. Η διάταξη αυτή είναι ένα πρώτο βήμα για την καταπολέμηση του φαινομένου των ελληνοποιήσεων και της μαύρης διακίνησης στον αγροτικό χώρο.

Υλοποιούμε επίσης  συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις, ενάντια στην παράνομη διακίνηση αγροτικών προϊόντων, σε κάθε κλάδο και τομέα. Ξεκαθαρίζουμε προς κάθε κατεύθυνση, ότι οι έλεγχοι, η αποκάλυψη παρανομιών θα ενταθούν.  Και θα έχουμε αποτελέσματα.

Στην κατεύθυνση αυτή θα βοηθήσουν ακόμη περισσότερο:

-Η άμεση έκδοση του ηλεκτρονικού τιμολόγιου 

-Η εγκατάσταση scanner στα τελωνεία.

-Και κυρίως η δημιουργία μιας αυτόνομα λειτουργούσας υπηρεσίας ελέγχων, σε όλα τα επίπεδα και κυρίως στις πύλες εισόδου- εξόδου των προϊόντων (λιμάνια - τελωνεία – παράνομες αγορές).

Τέλος διερευνάται η περίπτωση της ηλεκτρονικής καταγραφής σε όλο το μήκος της αλυσίδας της ζωικής παραγωγής από την εισαγωγή του ζώου στο στάβλο μέχρι την πώληση στον τελικό καταναλωτή.

ΣΤΑΥΛΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Τα προβλήματα που έχουν καταγραφεί σε όλη την επικράτεια αφορούν κατά κύριο λόγο την αδειοδότηση των  κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων.

Μία ομάδα εργασίας ήδη επεξεργάζεται το πλαίσιο με στόχο την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων των κτηνοτροφικών μονάδων. Θα φτάσουμε μέχρι του σημείου να θεσμοθετηθούν τύποι κατασκευών κατά είδος και αριθμό ζώων .

Έχει δοθεί παράταση για την έκδοση σχετικής άδειας μέχρι το τέλος του έτους 2018 . Πιστεύουμε ότι δεν θα πάμε σε νέες παρατάσεις. Όσον αφορά την αδειοδότηση μονάδων εντός ή πλησίον οικισμών  ήδη έχει δημοσιευτεί  η σχετική απόφαση.

ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ

Ήδη ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση του μέτρου του νέου ΠΑΑ 2014-2020 που αφορά την ένταξη νέων αγροτών στον αγροτικό χώρο. Η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προηγούμενο γεγονός που δείχνει τη στροφή του νέου κόσμου στον αγροτικό χώρο. Οι προκαταβολές (70%) κατεβλήθησαν στους αρχικούς δικαιούχους σε χρόνο ρεκόρ).

Στο πρόγραμμα θα ενταχθεί και η πλειοψηφία όσων έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και έχουν τις προϋποθέσεις. Θα προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε πόρους από υπερδεσμεύσεις.

Θα ξεπεράσουν τις 13.000-14.000 οι αγρότες που θα ενταχθούν. 

Στα υπόλοιπα επί μέρους προγράμματα του ΠΑΑ θα προβλεφθεί επίσης ενισχυμένη μοριοδότηση των ενδιαφερόμενων νέων αγροτών, ώστε να έχουν δυναμική προτεραιότητα στις επενδυτικές τους προσπάθειες.

Πέραν όμως αυτού θα πρέπει να λίγο να σταθώ και στο ότι κληρονομήσαμε στρεβλώσεις και αδικίες εις βάρος των νέων αγροτών που προέκυψαν από τον τρόπο κατανομής των ιστορικών δικαιωμάτων τους, στη διαπραγμάτευση της νέας ΚΑΠ που έκανε η συγκυβέρνηση της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ το 2013 και το 2014.

Δώσαμε μάχες για αυτό. Πολλοί νέοι αγρότες θα επανακτήσουν το 2017 δικαιώματα με αξία που θα προσεγγίζει την περιφερειακή μοναδιαία αξία του έτους 2019. 

Δεν είναι η λύση που θέλαμε, είναι όμως αυτή που μπορούσαμε να κάνουμε, εντός κοινοτικού πλαισίου.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΣ

Θεσπίσαμε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των συνεταιρισμών, που δίνει ιδιαίτερο βάρος στις ομάδες και οργανώσεις παραγωγών και στις διεπαγγελματικές οργανώσεις. Εμείς θέλουμε το συνεργατισμό ως βασικό εργαλείο για την άσκηση της αγροτικής μας πολιτικής και ως κύριο συμμέτοχο στη διαμόρφωσή της.

Θέλω όμως να σταθώ ιδιαίτερα στις ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ της κτηνοτροφίας γιατί θεμελιώνουν τη διαφορετικότητά μας στις επιλογές μας  για στήριξη του χώρου.

Προχωρήσαμε σε κομβικές αλλαγές  με ορθολογικοποίηση των κατανομών των συνδεδεμένων ενισχύσεων του 2017 στοχεύοντας στην καλύτερη απορροφητικότητα παράλληλα με την υπηρέτηση των στρατηγικών μας επιλογών. Συνδεδεμένες που αφορούν την ενίσχυση στο βόειο κρέας, το αιγοπρόβειο κρέας και των ενισχύσεων κτηνοτρόφων με ειδικά δικαιώματα. Πρωταρχικός στόχος η τόνωση και η στήριξη του μικρομεσαίου κτηνοτρόφου στα πλαίσια των κανονιστικών οδηγιών της Ε.Ε.  Στα βοοειδή αυξήσαμε την ενίσχυση στα 148 ευρώ /ζώο, δηλαδή κατά 50%.

Στα δε ειδικά δικαιώματα αυξήθηκε η τιμή αναφοράς από τα 196€  το 2015 στα 235€ το 2017. 

Ιδιαίτερα  για την αιγοπροβατοτροφία:

* Ενοποιήθηκαν οι ενισχύσεις ορεινών και πεδινών με σκοπό την πλήρη απορρόφηση των ενωσιακών πόρων.

* Αυξήθηκε  ο συνολικός προϋπολογισμός για το αιγοπρόβειο από τα  33,2 εκ € το 2015 στα 51 εκ € για το 2017.

* Αυξήθηκε η τιμή αναφοράς στα 11€ ανά ζώο  για το 2017 από 7 € και 5 € ανά ζώο αντίστοιχα σε ορεινά και πεδινά.

Έμμεσα ενισχύουμε το χώρο αυξάνοντας  το διαθέσιμο ποσό στις συνδεδεμένες ενισχύσεις για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, από τα 7 εκατομμύρια στα 33 εκατομμύρια ευρώ.  διότι το μεγάλο πρόβλημα της κτηνοτροφίας είναι οι ζωοτροφές Δηλαδή φυτά όπως η μηδική, ψυχανθή, τριφύλλι εντάσσονται όλα σε αυτή τη διαδικασία, πράγμα που σημαίνει ότι εμμέσως ενισχύεται η κτηνοτροφία με πολύ περισσότερα χρήματα.

Έτσι, ενώ είχαμε προηγουμένως συνολικά ~63 εκατομμύρια ευρώ, αυξήσαμε τις συνδεδεμένες ενισχύσεις στη ζωική παραγωγή στα 124 εκατομμύρια ευρώ, ανατρέποντας τη σχέση  φυτική παραγωγή- ζωική παραγωγή προς όφελος της ζωικής."

Ταυτόχρονα διερευνούμε αποφασιστικά τις δυνατότητες και λύσεις σε συζήτηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για διάφορες εναλλακτικές λύσεις των ενισχύσεων στην παραγωγή, όπως: 

άμεσης αναθεώρησης του συστήματος κατανομής των δικαιωμάτων 

άμεσης σύγκλισης (μέσα στον ίδιο κλάδο παραγωγής)

Αγαπητοί μου κτηνοτρόφοι  για όλα αυτά πρέπει να  προχωρήσουμε μαζί. Εμείς, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, τα στελέχη και  οι υπηρεσίες του θα είμαστε δίπλα σας για να διευκολύνουμε στην εφαρμογή όσων είπαμε. Να γίνει πεποίθηση σε όλους μας ότι  μέσα από την κτηνοτροφία μπορεί η ύπαιθρος να γίνει  συνώνυμο της ανάπτυξης και παραγωγής πλούτου και όχι αναφορά εγκατάλειψης και απλήρωτου κόπου.