Βαγγέλης Αποστόλου: Προ των πυλών το σχέδιο για τα κόκκινα δάνεια των αγροτών

Συνέντευξη του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλη Αποστόλου, στην εφημερίδα Documento (11/06/17) και στο δημοσιογράφο Δημήτρη Χατζηνικόλα

Βρήκαμε τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Ευάγγελο Αποστόλου στο γραφείο του στην Αχαρνών το μεσημέρι της περασμένης Πέμπτης λίγες ώρες μετά την είδηση ότι έγινε παππούς και λίγα λεπτά μετά την ενημέρωσή του από το Μαξίμου ότι τα προαπαιτούμενα που εκκρεμούν ενόψει του Eurogroup την ερχόμενη Πέμπτη θα έρθουν με τη μορφή τροπολογιών στη Βουλή την επόμενη ημέρα στο νομοσχέδιο για την αλιεία στη Μεσόγειο. Ο ίδιος στην παρούσα συνέντευξη επιμένει στην  κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο κρασί μέχρι το τέλος του 2017 παρά τις πρόσφατες εξαγγελίες της υφυπουργού Οικονομικών Κατερίνας Παπανάτσιου, ότι κυβέρνηση και δανειστές έκριναν ικανοποιητική την πορεία των εσόδων από τον ΕΦΚ στο κρασί. Παράλληλα ο κ. Αποστόλου σημειώνει ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα είναι έτοιμη και η πρότασή για τα «κόκκινα» αγροτικά δάνεια της πάλαι ποτέ Αγροτικής τράπεζας ενώ εντυπωσιάζει και το γεγονός ότι όπως σημειώνει 9 στους 10 νέους αγρότες εγκαταλείπει πρόωρα την γεωργία.

1. Κύριε υπουργέ το προσεχές διάστημα αναμένουμε το νομοσχέδιο για τα μέτρα της αγοράς με σημαντικές παρεμβάσεις τόσο στο στάδιο λιανικής πώλησης όσο και στις σχέσεις παραγωγών και εμπόρων.

Πρόκειται για μια διπλή παρέμβαση στον αγροτικό χώρο που κυρίως στοχεύει στο να προστατεύει την παραγωγή μας από τις επιθέσεις ελληνοποίησης που δέχεται από προϊόντα άλλων χωρών και να διασφαλίσει την έγκυρη πληρωμή δηλαδή μια ρευστότητα για τον αγρότη. Η πρώτη μας ρύθμιση θα προβλέπει την υποχρεωτική αναγραφή στις συσκευασίες των γαλακτοκομικών προϊόντων της χώρας άρμεξης. Αυτό σημαίνει ότι ο Έλληνας καταναλωτής όταν αγοράσει το γάλα ή τα προϊόντα γάλακτος θα είναι ενήμερος αν πρόκειται για πρώτη ύλη από την Ελλάδα.

Στην ίδια ρύθμιση θα προβλέπεται και στις ταμειακές μηχανές των κρεοπωλείων να αναφέρεται η χώρα προέλευσης των σκευασμάτων σε μία προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα των κρεάτων που έρχονται από ξένες χώρες και βαφτίζονται Ελληνικά στη διαδρομή.  Αυτές τις ρυθμίσεις τις φέρνουμε μετά από συνεννόηση και με την Ευρωπαϊκή επιτροπή.

Επίσης θέλω να σας πως ότι υπάρχει στη χώρα μας μια ιδιαιτερότητα που μετατρέπει τον αγρότη σε πιστωτή των μεγαλοκαταστημάτων και των εμπόρων και τον καθιστά αιχμάλωτο μιας διαδικασίας όπου ένα προϊόν ανάλωσης 7 και 10 ημερών να πουλιέται με επτάμηνες και δεκάμηνες επιταγές ή ακόμη και με ανοιχτή ημερομηνία πληρωμής. Εμείς με το ν/σ προβλέπουμε ότι ο παραγωγός θα παίρνει τα χρήματά του μέσα σε 30 το πολύ σε 60 ημέρες χωρίς τη ρύθμιση που υπάρχει τώρα και η οποία προβλέπει κάποιοι διάστημα αλλά με την υποσημείωση «εκτός κι αν οι συμβαλλόμενοι αποφασίσουν διαφορετικά». Τώρα αν επιχειρηθούν τέτοιες συμφωνίες από τον έμπορο ο τελευταίος θα έχει συνέπειες, όπως και ο αγρότης αν δεν το αναφέρει. Είναι όμως πολύ αναγκαία η οργάνωση των αγροτών ώστε να μπορούν να είναι σε μια θέση ισχύος απέναντι στον συμβαλλόμενο για παράδειγμα στον έμπορο.  Για αυτό το υπουργείο μέσα από το νόμο πλαίσιο που φέραμε για τους συνεταιρισμούς προβλέπουμε όλες αυτές τις μορφές οργανώσεων σε τέτοιο σημείο όπου όποιοι φτιάχνουν ομάδες παραγωγών και ειδικά οι νέοι να υπάρχει μια ενίσχυση από το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης να υπάρχει μια ενίσχυση η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι και το ποσό των 100 χιλιάδων ευρώ για την  αντιμετώπιση των δαπανών λειτουργίας των συγκεκριμένων οργανώσεων. Βέβαια η οργάνωση γενιά των αγροτών είναι ένα μεγάλο ζητούμενο όταν έχουμε μια πορεία του συνεργατισμού που δεν ήταν καλή γιατί είχαμε και φαινόμενα κακοδιαχείρισης και σπατάλης και κυρίως φαινόμενα κομματικοποίησης των συνεταιρισμών πίσω από τα οποία υπήρχαν παράνομες και παράτυπες λειτουργίες.

2. Τι γίνεται με την υπερχρέωση του αγροτικού κόσμου;   

 

Το μεγαλύτερο πρόβλημα του αγροτικού κόσμου είναι η υπερχρέωση. Είναι ένα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί διότι έχει συμβεί το εξής παράλογο. Με τη χαριστική μεταφορά της αγροτικής τράπεζας σε ιδιωτική τράπεζα πήγε μαζί το «καλό» κομμάτι ενώ το «κακό» κομμάτι όπου πρωταγωνιστούσαν οι συνεταιρισμοί πήγε στον ειδικό εκκαθαριστή. Και σήμερα έχουμε την εικόνα στο «κακό» κομμάτι το 99% των οφειλών να έχουν «κοκκινίσει». Πρόκειται περίπου για 3,5 δισ. Αυτά τώρα είμαστε σε μια επαφή με τον εκκαθαριστή και προσπαθούμε να προστατεύσουμε κατά πρώτο λόγο την περιουσία που έχει σχέση με την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας ώστε να μην απαξιωθεί και πουληθεί για ένα κομμάτι ψωμί. Προσπαθούμε κατά κλάδο και κατά χώρο να δούμε τι μονάδες έχουμε που λειτουργούν, τι υποθήκες έχουμε, αν αυτές είναι βιώσιμες και να προχωρήσουμε. Να μην θανατώσουμε δηλαδή κανένα κομμάτι στον αγροτικό χώρο. Αυτά θα δούμε σε μία λογική υπερχρεωμένες μονάδες που κρίνονται όμως βιώσιμες να συνεχίσουν τη λειτουργία τους παραμένοντας στους σημερινούς ιδιοκτήτες με μία ρύθμιση ή περνώντας σε τρίτους που ενδιαφέρονται για την ίδια χρήση έναντι ενός μισθώματος σε περίπτωση που οι νυν ιδιοκτήτες δεν μπορούν ή δεν θέλουν. Σε αυτήν την διαδικασία μεταξύ του ειδικού εκκαθαριστή και των ενδιαφερόμενων  αγροτών θα μπορούσε να μεσολαβήσει το υπουργείο. Για τις αστικές υποθήκες όπου αυτές υπάρχουν είναι θέμα του διαχειριστή και εμείς δεν επεμβαίνουμε.

3. Πότε δηλαδή θα έχουμε εξελίξεις στο συγκεκριμένο θέμα;

Πιστεύω ότι μέχρι τέλος του χρόνου θα έχουμε καταλήξει, σε συνεργασία με τον εκκαθαριστή, με την Τράπεζα της Ελλάδος και τα οικονομικά υπουργεία, σε μια πρόταση.

4. Να έρθουμε σε ένα άλλο θέμα. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το  πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης;

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα  ύψους 4,7 δισ. συν τους πόρους που θα αναμοχλεύσει το οποίο φτάνει στα 6 δισ. σε βάθος πενταετίας με το οποίο προσπαθούμε να υπηρετήσουμε τις επενδυτικές ανάγκες που έχει ο αγροτικός κόσμος. Επειδή μέχρι σήμερα χρησιμοποιήσαμε τους πόρους του προγράμματος για να φτιάχνουμε πλατείες, πεζοδρόμια και καμπαναριά υπάρχει μεγάλη ανάγκη να πάνε όλα σε αγροτικές δραστηριότητες. Εμείς θέλουμε να στρέψουμε τη γεωργία μας προς την κατεύθυνση επάρκεια των διατροφικών μας αναγκών. Δηλαδή να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στην κτηνοτροφία αφού εκεί οφείλεται το μεγάλο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων. Ήδη ένα μέρος των ενισχύσεων το στρέφουμε προς τις ζωοτροφές.

5. Υπάρχει ενδιαφέρον από νέους ανθρώπους να γίνουν αγρότες; Και τι κίνητρα δίνει η πολιτεία;

Ο αγροτικός πληθυσμός έχει γεράσει και πρέπει οπωσδήποτε να μπουν νέοι. Ήδη πάνω από 25 χιλιάδες νέοι αγρότες θα μπουν στον χώρο όμως το ζήτημα είναι να τους κρατήσουμε, να μην αποχωρήσουν σε δύο με τρία χρόνια με τις πρώτες δυσκολίες γιατί από τους 10 νέους αγρότες οι 9 δεν παραμένουν στον χώρο. Εμείς λέμε θα σας δώσουμε αυτήν την ενίσχυση για να μπείτε, δεύτερον θα σας καλύψουμε μέχρι και το 80% της δαπάνης ενώ τους οδηγούμε και σε δραστηριότητες που τους ταιριάζουν. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα για μας ιδιαίτερα σε μια περίοδο κρίσης και μεγάλης ανεργίας.  

6. Εδώ και καιρό η ΝΔ έχει κάνει σημαία της την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο κρασί. Ποια είναι η δικής σας θέση;  

Είναι αλήθεια ότι ο συγκεκριμένος φόρος δεν απέφερε τα προσδοκώμενα και είχε αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο. Εμείς λέμε ότι επειδή πρόκειται για έναν κορυφαίο κλάδο με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα έχουμε πει και έχει δεσμευθεί και ο πρωθυπουργός ότι μέχρι τέλους του χρόνου η συγκεκριμένη ρύθμιση θα αποσυρθεί.  

7. Να πάμε λίγο στο νομοσχέδιο για τους δασικούς χάρτες. Υπήρχαν και εκεί προβλήματα.

Οι δασικοί χάρτες ήταν μια αναγκαιότητα διότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στην οριστικοποίηση του κτηματολογίου και των χρήσεων γης αν δεν ξεκαθαρίσουμε αυτά τα πράγματα .

Όμως αυτή η εκκρεμότητα δεκαετιών ανέδειξε προβλήματα σε συγκεκριμένες περιοχές με την αγροτική δραστηριότητα σε ημιορεινές περιοχές και με τις λεγόμενες δενδρώδεις καλλιέργειες όπως η ελιά που επεκτάθηκαν σε βάρος του δάσους. Αυτό όμως είναι πλέον ένα δεδομένο το οποίο από πλευράς περιβαλλοντικής ζημιάς έχει μηδενικό αντίκτυπο ενώ ταυτόχρονα προσφέρει και ένα έσοδο από το προϊόν και ενισχύσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

8. Αυτό όμως κύριε υπουργέ σημαίνει ότι θα νομιμοποιήσουμε για παράδειγμα κάποιους καταπατητές;  

Εμείς δεχόμαστε μέχρι τις 15 Ιουνίου τις δηλώσεις των αγροτών, θα τις προωθήσουμε στο υπουργείο Περιβάλλοντος να μας πει ποιες από αυτές με βάση τους δασικούς χάρτες έχουν πρόβλημα ενώ από εμάς είναι ήδη ενημερωμένοι όσοι έχουν πρόβλημα να υποβάλλουν τις ενστάσεις τους. Από την ώρα που το ΥΠΕΚΑ θα μας δώσει τις περιοχές που έχουν πρόβλημα με δεδομένο ότι αν μέχρι τον Σεπτέμβρη δεν υποβληθούν ενστάσεις οι χάρτες θα κυρωθούν και δεν θα μπορούν να δίνονται οι αγροτικές ενισχύσεις στις πληρωμές που θα κάνουμε εμείς τον Οκτώβρη.   Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι από το άγχος μας να διασφαλίσουμε ενισχύσεις θα επιτρέψουμε να ανοιχθούν παράθυρα σε καταπατητές ώστε να μετατρέψουν τις εκτάσεις αυτές σε οικόπεδα. Η αλλαγή χρήσης των εκτάσεων αυτών πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Πρέπει να ενισχύσουμε το νομοθετικό πλαίσιο ώστε να μην επιτρέπει αυτές οι εκτάσεις να αλλάξουν χρήση.

9. Είστε στο τιμόνι ενός «δύσκολου» υπουργείου με πολλές αντιδράσεις και μάλιστα σε μία εξίσου «δύσκολη» εποχή. Θεωρείτε τον εαυτό σας τυχερό μέχρι τώρα;

Έχω συναντήσει και εγώ μεγάλες αντιδράσεις. Αλλά προσπαθώ να έχω καλές σχέσεις με τους αγρότες.

10. Έχετε δηλαδή καλές σχέσεις με τον αγροτικό κόσμο;

 Έχω πάρα πολύ καλές σχέσεις.

11. Εμείς έχουμε την εντύπωση ότι ο εκάστοτε υπουργός δεν μπορεί να πατήσει το πόδι του στην επαρχία.

 Σας είπα ότι μπορεί να συναντήσεις αντιδράσεις αλλά όλα ακούγονται όλα συζητούνται και μέσα από αυτήν τη διαδικασία υπάρχει και η εκτόνωση. Αυτό που κρατάμε είναι ότι έχουμε βάλει μια τάξη στις πληρωμές. Θα σας πω ότι όταν ήρθαμε εδώ βρήκαμε 1,5 δισ. πρόστιμα εξαιτίας της κακής διαχείρισης των ενισχύσεων και άλλο 1,5 δισ. καταλογισμούς γιατί δίναμε χρήματα στους αγρότες που δεν δικαιούνταν. Αυτά κόπηκαν. Δεν έχουμε πρόστιμα και καταλογισμούς τα τελευταία 2,5 χρόνια.

12. Ποιό είναι τα μεγαλύτερο πρόβλημα στον αγροτικό χώρο;

Είναι αυτό που σχετίζεται με το κόστος παραγωγής. Εκεί θα κάνουμε παρεμβάσεις και με το θέμα των ζωοτροφών αλλά και το ενεργειακό πρόγραμμα. Για παράδειγμα μέσα από το πρόγραμμα ανάπτυξης η εγκατάσταση από ομάδα πέντε μέχρι δέκα ανθρώπων φωτοβολταϊκών τόξων οι αγρότες θα μπορούν να εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες  καταναλώνοντας ρεύμα που έχουν ανάγκη και αυτό που περισσεύει να πωλείται στη ΔΕΗ. Αυτό είναι μία μεγάλη παρέμβαση όπως και η κάρτα του αγρότη που του δίνει τη δυνατότητα έχοντας ως εγγύηση την ενίσχυση να πάρει ένα ποσό ώστε να το χρησιμοποιήσει για αγορές φαρμάκων, λιπασμάτων κ.λ.π. και το επιτόκιο είναι πάρα πολύ χαμηλό. Σε καμία περίπτωση δεν θα ξεπεράσει το 4%.  Μεγάλη παρέμβαση ήταν και η καθιέρωση του εργόσημου για τους οικονομικούς μετανάστες που δουλεύουν εποχιακά στον αγροτικό χώρο. Και για τους ανθρώπους αυτούς να πληρώνονται κανονικά, σας θυμίζω ότι είχαμε καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα γνωστά γεγονότα της Μανωλάδας αλλά και για τους αγρότες ώστε να εντάξουν το κόστος αυτό στο κόστος παραγωγής.    

-------------------

«Προσπαθούμε να προστατεύσουμε κατά πρώτο λόγο την περιουσία που έχει σχέση με την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας ώστε να μην απαξιωθεί και πουληθεί για ένα κομμάτι ψωμί».

«Δεν θα επιτρέψουμε να ανοιχθούν παράθυρα σε καταπατητές ώστε να μετατρέψουν τις εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις σε οικόπεδα».