Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2018

Δασικοί χάρτες και η ενίσχυση των αγροτών (*)

Άρθρο του Βαγγέλη Αποστόλου 
(*)Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 20/9/2018 

Αποτελεί κοινή αντίληψη πλέον ότι η κατάρτιση και κύρωση των δασικών χαρτών αποτελούν αναγκαιότητα για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Ηταν αδύνατο, όμως, η διαδικασία αυτή να προχωρήσει στη χώρα μας χωρίς επιπτώσεις, ιδιαίτερα στον αγροτικό χώρο σε μια ώρα που πρωτοστατούμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να μη μειωθούν ο προϋπολογισμός τής μετά το 2020 Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και οι άμεσες ενισχύσεις της χώρας μας, οφείλουμε να αποτρέψουμε αυτές τις επιπτώσεις. Πόσο μάλλον όταν για την ελληνική γεωργία όχι μόνον δεν υπάρχουν αποδείξεις επιπτώσεων στο περιβάλλον από τη λειτουργία της, αλλά αντίθετα υπάρχει μια θετική συμβολή και μάλιστα σε μια περίοδο που η κλιματική αλλαγή πλήττει καθοριστικά και την ίδια. 

Γι’ αυτό και από την αρχή δεσμευτήκαμε ότι θα αντιμετωπίσουμε και όλα τα προβλήματα που προκύπτουν στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), με στόχο να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τις κοινοτικές ενισχύσεις και να μη χρησιμοποιηθεί ο αγροτικός χώρος ως εργαλείο αποχαρακτηρισμού δασικών εκτάσεων, που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ως αγροτικές. 

Από τον Δεκέμβριο του 2017 ώς τον Απρίλιο του 2018 επελέγη να κυρωθούν μερικώς οι δασικοί χάρτες στο 1/3 των εκτάσεων της χώρας, ενώ την ίδια περίοδο, από τον Φεβρουάριο μέχρι τα μέσα Μαΐου του 2018, υποβάλλονταν οι δηλώσεις ΟΣΔΕ, που εκ των πραγμάτων δεν μπορούσαν να λάβουν υπόψη τους τις διαδικασίες κύρωσης που έτρεχαν παράλληλα. 

Ο έλεγχος των επιπτώσεων των κυρώσεων στις δηλώσεις ΟΣΔΕ που ακολούθησε, ανέδειξε περί τα 1.500.000 στρ. αγροτικών εκτάσεων να έχουν χαρακτηριστεί ως δασικά, από τα οποία περίπου το 60% έχει κυρωθεί, ενώ για τα υπόλοιπα, δηλαδή το 40%, έχουν υποβληθεί περί τις 240.000 αντιρρήσεις και αιτήσεις εξαγορών. Ο χρόνος οριστικοποίησης της πληρωμής για αυτές τις εκτάσεις δεν μπορεί να παραταθεί πολύ πέρα από το τέλος του Σεπτεμβρίου. 

Η αγροτική χρήση αυτών των εκτάσεων σήμερα υπηρετεί όχι μόνο περιβαλλοντικά οφέλη, τουλάχιστον ανάλογα με αυτά που θα πρόσφερε η δασική, αλλά και οικονομικά, με τα έσοδα από τις προσοδοφόρες δενδρώδεις καλλιέργειές τους και με τις κοινοτικές ενισχύσεις. 
Ομως για τις εκτάσεις αυτές εγείρεται ουσιαστικό πρόβλημα κατά πόσον μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατανομή των αντιστοιχουσών άμεσων ενισχύσεων. Κι αν αυτό μπορεί να καταστεί δυνατόν για το 40%, που δεν έχει κυρωθεί, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα, με τα ισχύοντα, για το 60% που έχει ήδη κυρωθεί. 
Τίθεται το ερώτημα: Γιατί οι αγρότες του 60%, παρότι ειδοποιήθηκαν για τις επιπτώσεις, δεν κατέθεσαν ενστάσεις; Γνωρίζοντας καλά τους αγρότες, η απάντηση είναι απλή: Δεν μπορούν να εκλογικεύσουν την αμφισβήτηση της κυριότητας και της χρήσης του χωραφιού τους που το καλλιεργούν εδώ και 60 χρόνια. 

Το πρόβλημα όμως του 60% πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα για δύο λόγους, ο πρώτος είναι ότι οι πληρωμές των άμεσων ενισχύσεων που ανακοινώθηκαν για το δεύτερο 15ήμερο του Οκτώβρη οφείλουν να γίνουν χωρίς την απώλεια ακόμη και ενός ευρώ και ο δεύτερος είναι το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας, που είναι η αντιμετώπιση της επιμονής πολλών κρατών-μελών της Ε.Ε. για πλήρη εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων (57 ευρώ/στρ. εμείς, 25 ο μέσος όρος της Ε.Ε.), την επόμενη προγραμματική περίοδο, δηλαδή στη μετά το 2020 ΚΑΠ. 

Οφείλω επίσης να κάνω γνωστό ότι, με το σκεπτικό που αναπτύξαμε με επιμονή σε πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, έγινε αποδεκτό και πήραμε απόφαση, με 23 υπέρ και 5 κατά των προτάσεών μας, που αποτυπώθηκε και στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την κατανομή του βάρους της μερικής εξωτερικής σύγκλισης αναλογικά σε πολλά κράτη-μέλη. 

Πρέπει λοιπόν να λύσουμε το πρόβλημα για να μη χαθούν και τα οφέλη των έως τώρα επίπονων προσπαθειών μας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τι μπορεί να γίνει λοιπόν λίγες ημέρες πριν από τις πληρωμές των ενισχύσεων που έχουν προγραμματιστεί για το δεύτερο 15ήμερο του Οκτώβρη; Μια πρώτη λύση θα ήταν η εμπρόθεσμη προσφυγή των βλαπτομένων αγροτών κατά του κυρωμένου δασικού χάρτη ενώπιον του ΣτΕ με ταυτόχρονη αίτηση για αναστολή της μερικής κύρωσης. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η έγκαιρη ενεργοποίηση όλων των βλαπτομένων αγροτών, κάτι το οποίο δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο. 

Η δεύτερη λύση περνά μέσα από νομοθετική πρωτοβουλία, που με μεταβατική διάταξη θα επιτρέπει την αναστολή των πράξεων μερικής κύρωσης δασικών χαρτών σε αγροτικές εκτάσεις που περιλαμβάνονται στις δηλώσεις ΟΣΔΕ, μέχρι τη φάση της ολοκλήρωσης των κυρώσεων στις συγκεκριμένες περιοχές. Βέβαια και γι’ αυτή τη διάταξη είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις, αλλά είναι η μόνη, κατά την άποψή μου, που μπορεί να διασφαλίσει αυτή τη στιγμή τις πληρωμές των άμεσων ενισχύσεων, όπως έχουν προγραμματιστεί. Οι πληρωμές πρέπει να γίνουν. 


Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2018

Αναγκαία και η αλλαγή της δασοπυρόσβεσης (*)

(*) Άρθρο του Βαγγέλη Αποστόλου στην Εφημερίδα των Συντακτών - 10.09.2018

Παρότι έχω πολλές φορές τοποθετηθεί για την αναγκαιότητα επαναπροσέγγισης του μοντέλου δασοπυρόσβεσης, επανέρχομαι για να στηρίξω και την ανάλογη πρόταση για τις αγροτοδασικές πυρκαγιές, που κατέθεσε πρόσφατα στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά από δική μου πρωτοβουλία ως υπουργού τότε, το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.

Εχοντας ως αφετηρία τις συνέπειες που υφίσταται ο αγροτικός χώρος από τις πυρκαγιές αυτές, μια και χάνει κάθε χρόνο εξαιτίας τους περισσότερα από 50.000 στρ. καλλιεργειών, αλλά και άλλες υποδομές, ζήτησα τις απόψεις τους, αφού πρόκειται για ένα ερευνητικό κέντρο με αξιόλογους ερευνητές, γνώστες του αντικειμένου και μάλιστα με εξειδικευμένες σπουδές στη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Η πρότασή τους αναδεικνύει βασικά αυτό που αποτελεί πλέον κοινή αντίληψη: ότι πρέπει να δοθεί στην πρόληψη ανάλογο βάρος με αυτό της καταστολής. Και σε αυτή τη θέση συμφωνώ απόλυτα.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αναγκαιότητα ύπαρξης αρκετών εναέριων και επίγειων μέσων καταστολής. Δεν μπορεί όμως αυτή η προσέγγιση να αναιρεί, μέχρι του σημείου της κατάργησης, τη λειτουργία της πρόληψης ως έναν από τους βασικότερους παράγοντες για την αντιμετώπιση ιδιαίτερα αυτών των πυρκαγιών. Κι αν το Μάτι επιτάσσει την αναβάθμιση που ανακοίνωσε στη λειτουργία της Πολιτικής Προστασίας ο πρωθυπουργός, το ίδιο πρέπει να γίνει και για την αντιμετώπιση των αγροτοδασικών πυρκαγιών της υπαίθρου.

Ο διαχωρισμός της πρόληψης από την καταστολή, που έγινε το 1998, και η ανάθεση του συντονισμού της δασοπυρόσβεσης στη Πυροσβεστική Υπηρεσία ήταν λάθος, γιατί έχοντας η ίδια την καταστολή ως βασικό αντικείμενο απασχόλησης και τον συντονισμό εκ του νόμου αποστέρησε σταδιακά τη δυνατότητα από τη Δασική Υπηρεσία, που έχει ως βασικό αντικείμενο τη διαχείριση των δασών, να συμμετέχει στη δασοπυρόσβεση. Δεν υπάρχει προηγούμενο οι διαχειριστές ενός φυσικού οικοσυστήματος να απουσιάζουν όταν αυτό καταστρέφεται.
Το χειρότερο όμως είναι ότι εξαφάνισε από τη χρηματοδότηση την πρόληψη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ετήσιο κόστος της καταστολής τα τελευταία χρόνια ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ, ενώ της πρόληψης μόλις φτάνει στα 20 εκατ. Η υποχρηματοδότηση αυτή και η απαξίωση της Δασικής Υπηρεσίας οδήγησαν στην παντελή απουσία της διαχείρισης από τα δάση (πάνω από το 95% είναι χωρίς διαχειριστική έκθεση), πράγμα το οποίο νομοτελειακά οδηγεί σε συσσώρευση δασικής βιομάζας, που σημαίνει αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία όντως έχει δώσει μεγάλες μάχες όλα αυτά τα χρόνια στην καταστολή, αλλά δεν ασχολήθηκε με την πρόληψη, όπως το ίδιο έγινε και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι οι πυρκαγιές, ιδιαίτερα των περιοχών με μεσογειακό κλίμα, είναι συνυφασμένες με τα δασικά τους οικοσυστήματα, με την πυρόφιλη χαλέπιο πεύκη να κυριαρχεί και να είναι το σημαντικότερο εργαλείο της φύσης για την αναγέννηση. Οντως η κλιματική αλλαγή είναι ένας πρόσθετος λόγος αύξησης των πυρκαγιών, ιδιαίτερα των αγροτοδασικών, αλλά πιο μεγάλος είναι η εγκατάλειψη της υπαίθρου από τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Σήμερα τα δάση είναι αδιάβατα ακόμη και από τα άγρια ζώα, που δεν μπορούν πλέον να επιβιώσουν στον φυσικό τους βιότοπο.
Πρέπει να ξαναφέρουμε τον άνθρωπο στο δάσος, γιατί αυτός θα είναι και ο καλύτερος φύλακας. Κι αυτό θα γίνει μόνο με την άσκηση χρήσεων, που βεβαίως θα είναι συμβατές με τους κανόνες της αειφορικής διαχείρισης των δασών όπως γινόταν τα παλιότερα χρόνια. Οταν είχαμε τους υλοτόμους, τους κτηνοτρόφους και τους ρητινοσυλλέκτες στα δάση, παρότι υπήρχαν περισσότερα επεισόδια, αυτά δεν καίγονταν, όχι μόνο γιατί η διαχείριση γινόταν με στόχο τη μείωση του κινδύνου της πυρκαγιάς και με ταυτόχρονη παραγωγή πλούτου για αυτούς, αλλά και γιατί την ώρα που εκδηλωνόταν χτυπούσαν οι καμπάνες του χωριού κι όλοι έτρεχαν, με αξίνες, φτυάρια και πριόνια, για να σταματήσουν την εξάπλωσή της.
Οφείλω όμως εδώ να σημειώσω αυτό που διαπίστωσα με την παρουσία μου σε μία από τις πιο δύσκολες πυρκαγιές τη φετινή χρονιά, στο Κοντοδεσπότι της Εύβοιας, όπου ήταν φανερό ότι δόθηκε χώρος ανάπτυξης δράσης και στη Δασική Υπηρεσία. Ηταν όλοι οι εμπλεκόμενοι εκεί, πυροσβέστες, δασικοί, κάτοικοι, σε αγαστή συνεργασία και λειτουργική αξιοποίηση όλων των δυνάμεων, επίγειων και εναέριων και κυρίως σε σωστό συντονισμό, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση μέχρι την Πολιτική Προστασία. Γι’ αυτό και κατόρθωσαν σε λίγες ώρες να τη θέσουν υπό έλεγχο. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις πυρκαγιές, τις οποίες όσο και να θέλουμε δεν μπορούμε να τις μηδενίσουμε, μπορούμε όμως να μειώσουμε τόσο τη συχνότητα εμφάνισής τους όσο και τις ζημιές που προξενούν.
Σίγουρα στη διαχείρισή τους δεν περισσεύει κανένας, πόσο μάλλον αυτοί που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και την έγκαιρη επέμβαση και μάλιστα χωρίς πρόσθετο δημοσιονομικό κόστος;Γι’ αυτό πέραν των μέτρων που ανακοινώθηκαν για την καταστολή και τη λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, πρέπει να εστιάσουμε στην οργάνωση του τομέα της πρόληψης.
Κι όταν μιλάμε για πρόληψη εννοούμε:
1. μέτρα διαχείρισης των δασικών περιοχών (καθαρισμοί, αραιώσεις κ.λ.π.) και έργα συντήρησης και δημιουργίας υποδομών (δασικοί δρόμοι, αντιπυρικές ζώνες κ.λπ.) και
2. εικοσιτετράωρη φύλαξη όλη την αντιπυρική περίοδο, στην οποία θα συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και οι εθελοντές βάσει ενός σχεδίου που θα περιλαμβάνει και δυνατότητα επέμβασης μέσα σε 15 λεπτά όταν προκύψει επεισόδιο.
Ετσι ως βασικό καθήκον για τη Δασική Υπηρεσία αναδεικνύεται η προστασία του δάσους από τις πυρκαγιές με την ανάληψη του συντονισμού της πρόληψης, από τους καθαρισμούς μέχρι την έγκαιρη επέμβαση. Ολη αυτή η λειτουργία θα την επαναφέρει στην πραγματική της αποστολή και ταυτόχρονα θα εξασφαλίσει απασχόληση, αξιοποιώντας όλο τον χρόνο πλήρως και αποδοτικά όλους όσοι εμπλακούν σε αυτή τη διαδικασία. Είναι αδιανόητο αυτό που συμβαίνει σήμερα, οι ασχολούμενοι εποχικά με τη δασοπυρόσβεση, όταν λήγει η αντιπυρική περίοδος, να μπαίνουν στο Ταμείο Ανεργίας και όχι στην απασχόληση με τη διαχείριση και προστασία του δάσους.Επίσης αυτή την ώρα βρίσκεται στη φάση υλοποίησης η εκπόνηση Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης βοσκήσιμων γαιών, στα οποία περιλαμβάνεται το 60% των εκτάσεων δασικού χαρακτήρα.
Πρόκειται για μια οραματικού χαρακτήρα διαχείριση αυτών των εκτάσεων, που καταλήγει στη μόνιμη δυνατότητα κάθε αιγοπροβατοτροφικής μονάδας να έχει τη δική της έκταση.
Η ορθολογική βόσκηση αυτών των εκτάσεων θα συμβάλει στη μείωση της καύσιμης ύλης, ενώ παράλληλα θα εξασφαλίσει και την παρουσία του κτηνοτρόφων στις περιοχές αυτές καθιστώντας τους πραγματικούς φύλακες.Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων μπορεί να τρέχει μοντέλα προειδοποίησης, να παράγει χάρτες καύσιμης ύλης και να πληροφορεί για τα πεδία του ανέμου, αξιοποιώντας τα δεδομένα των Μετεωρολογικών Σταθμών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που υπάρχουν αλλά και θα εγκατασταθούν με το έργο της ευφυούς γεωργίας. Με βάση αυτά τα δεδομένα μπορεί να προβλεφθεί η πιθανή εξάπλωση μιας πυρκαγιάς και μπορεί να υπολογιστεί ο χρόνος προσέγγισης.
Για όλα τα προαναφερόμενα μέτρα υπάρχουν οι αναγκαίοι πόροι τόσο από το ΠΑΑ όσο και από το ΕΣΠΑ. Αρκεί η κυβέρνηση στην πρωτοβουλία που έχει πάρει για τον επανασχεδιασμό της προστασίας της χώρας και των πολιτών μέσα από την οργάνωση σε νέα βάση του τομέα αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών να προχωρήσει και στην αναβάθμιση του τομέα πρόληψης στις περιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών, όπως και στην πρόταση των ερευνητών του Ινστιτούτου αναδεικνύεται.
Πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ευβοίας

Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου 2018

“Παραδώσαμε σημαντικά εργαλεία για την άσκηση αγροτικής πολιτικής”


Συνέντευξη στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων του
ΒΑΓΓΕΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Εύβοιας - Πρώην Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

-Υπήρξαν σχόλια για τη διαδικασία παράδοσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στη νέα πολιτική ηγεσία, σύμφωνα με τα οποία ήταν «υπόδειγμα για την αριστερά». Σε προσωπικό επίπεδο όμως, δεν υπήρξε έστω και μια στιγμιαία πίκρα όταν ο Πρωθυπουργός σας ανακοίνωσε την αντικατάστασή σας;

Κατά πρώτον δεν δέχομαι τη χρήση του όρου υπόδειγμα. Αυτή είναι η αριστερά. Όχι μόνον εγώ, όλοι εμείς ,δεν μπήκαμε στην αριστερά και στην πολιτική με την προοπτική των υπουργικών και των άλλων θέσεων. Όταν ασχολείσαι σε όλη σου τη ζωή παθιασμένα με ένα χώρο δεν χωρούν προσωπικές πικρίες .
Εξάλλου η προσφορά στον άνθρωπο και στην κοινωνία μπορεί να υπηρετηθεί το ίδιο σε όποια θέση κι αν βρίσκεσαι, ακόμα και αυτή του απλού ενεργού πολίτη, θέση την οποία έχω στη πορεία μου υπηρετήσει και σέβομαι απεριόριστα. Αυτό που έκανα λοιπόν ως τώρα θα κάνω και στη συνέχεια.

-Τονίστηκε ιδιαίτερα από το διάδοχό σας, ότι παραδώσατε ένα Υπουργείο στο οποίο έχει γίνει σημαντική δουλειά. Ποια σημεία θεωρείτε ότι πρέπει να συνεχίσει να υπηρετεί και η νέα ηγεσία;

Στα περίπου 3 χρόνια και 7 μήνες που ο πρωθυπουργός μου ανέθεσε την ευθύνη του Υπουργείου, όντως παράχθηκε ένα σημαντικό έργο .
Από την αρχή προσπαθήσαμε να μετριάσουμε τις επιπτώσεις από τον συμβιβασμό με τους δανειστές, σε προδιαγεγραμμένα πεδία και κυρίως στο φορολογικό και ασφαλιστικό και ταυτόχρονα να επιλύουμε χρόνια και κληροδοτημένα προβλήματα, όπως οι πληρωμές και ενισχύσεις των δικαιούχων παραγωγών, οι γενικευμένες αβλεψίες και οι διορθώσεις του ΠΑΑ 2014-20, η αποτροπή και ελαχιστοποίηση καταλογισμών και προστίμων και η θεσμική αναδιάρθρωση κρίσιμων τομέων της αγροτικής οικονομίας, όπως οι συνεταιρισμοί και οι βοσκήσιμες γαίες.
Στα χρόνια αυτά, παρά τις γενικευμένες απαιτήσεις διόρθωσης των πάντων από την πρώτη κι όλας μέρα, δικαιολογημένες ως ένα βαθμό, παρά τα όποια λάθη και αδυναμίες μας,
παρά την διαφορετικότητα των αιτημάτων των παραγωγικών φορέων, παρά τον ασύμμετρο αντιπολιτευτικό οίστρο, κάναμε σοβαρή δουλειά, που έγινε αντιληπτή και από την αγροτική κοινωνία.
Οι ρυθμίσεις αυτής της περιόδου αναφέρθηκαν διεξοδικά στη παράδοση και αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την άσκηση πολιτικής στο χώρο.

-Κλείνοντας τη παράδοση του Υπουργείου αναφερθήκατε σε ένα ενημερωτικό σημείωμα που δώσατε στο νέο Υπουργό για την αναπτυξιακή στρατηγική και τις προτεραιότητες της επόμενης περιόδου. Θα συνεργαστείτε μαζί του για την υπηρέτησή του;

Και βέβαια θα συνεργαστώ, όπως εξάλλου δήλωσα ξεκάθαρα και στη παράδοση. Θέλω όμως να καταστεί σαφές ένα πράγμα για να μην παρεξηγηθώ:
Η στρατηγική της επόμενης περιόδου που παρέδωσα ασφαλώς μπορεί και πρέπει να υπηρετηθεί, γιατί έχει λάβει υπόψη της δύο πράγματα. Πρώτον ότι μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς μνημονιακές απαγορεύσεις και δεσμεύσεις και δεύτερον ότι έχει συμφωνηθεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια των υποχρεώσεων που επιβάλλει η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ).
Μέσα λοιπόν σε αυτά τα πλαίσια πρέπει να κάνουμε πιο ορατές τις προσπάθειες για την αναδιοργάνωση και ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα με κοινωνική δικαιοσύνη , επιλύοντας διαρθρωτικά, θεσμικά και κοινωνικά προβλήματα ιστορικού χαρακτήρα που λόγω μνημονίου δεν μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε .
Μιλάμε λοιπόν για μια διαρκή μάχη προάσπισης συμφερόντων χωρών και ανθρώπων με δίκαιο τρόπο, όπου όσο πιο ισχυρός, θωρακισμένος, συνεκτικός, καινοτόμος και οργανωμένος είσαι, τόσο μειώνεις τις επισφάλειες και τις αδυσώπητες αγοραίες πιέσεις.

-Και πως θα γίνουν όλα αυτά όταν τόσο η νέα ΚΑΠ, όσο και το διεθνές πλαίσιο ανταγωνισμού στο αγροτικό εμπόριο γίνεται δυσκολότερα; Τι αφήνει ως παρακαταθήκη η απερχόμενη προς τη νέα ηγεσία;

Θα συμφωνήσω μαζί σας για τις δυσκολίες που διαμορφώνονται στα συγκεκριμένα μεγάλα ζητήματα. Όμως έχουμε ήδη προετοιμαστεί αλλά και πετύχει σε σημαντικά σημεία, θετικά αποτελέσματα. Η νέα ηγεσία θα βρει κατατεθειμένες προτάσεις με αυστηρή στοχοθέτηση της χρήσης και άριστη αξιοποίηση των πόρων της ΚΑΠ, προτάσεις που απαντούν στις πιέσεις στον προϋπολογισμό της Ένωσης και της ΚΑΠ μετά το 2020. Θα σταθώ σε 3 ζητήματα, που επιμένουμε:
1 - Να μην μειωθεί ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ . Μετά από επαφές με τους ομόλογους μου Υπουργούς Γεωργίας της Ισπανίας, Γαλλίας, Πορτογαλίας, Ιρλανδίας και Φιλανδίας, συμφωνήσαμε να συμπορευθούμε σε αυτό το αίτημα, καταθέτοντας ένα κείμενο με το οποίο ζητάμε τη διατήρηση των πόρων για την ΚΑΠ. Το υπόμνημα αυτό, που υποστηρίχθηκε και από άλλους εννέα (9) Υπουργούς, το παρουσιάσαμε στο Συμβούλιο Γεωργίας στις 18/6 στις Βρυξέλλες και φαίνεται ότι βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση, αφού συνολικά μέχρι αυτή την ώρα το στηρίζουν 22 κράτη-μέλη . Η απόφαση βέβαια θα ληφθεί από το Συμβούλιο Κορυφής.
2 - Να μην υπάρξει άμεση και πλήρης εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων, όπως επιμένουν πολλές, ειδικά νέες χώρες, χωρίς να λαμβάνει υπόψη κι άλλες παραμέτρους, εκτός της στρεμματικής ενίσχυσης.
Σε αυτή τη μάχη έχουμε ήδη πετύχει μια πρώτη νίκη. Καταφέραμε στο Συμβούλιο Υπουργών να πάρουμε απόφαση υπέρ της πρότασής μας με 23 υπέρ και 5 κατά.
Έτσι με τον νέο τρόπο κατανομής που παρουσίασε η Επιτροπή οι απώλειες για την χώρα μας ,λόγω εξωτερικής σύγκλισης, περιορίζονται στο 1% περίπου ή 150 εκατ. Ευρώ σε όλη την επόμενη προγραμματική περίοδο (2021-2026), την στιγμή που με τον προηγούμενο τρόπο κατανομής το κόστος θα ανερχόταν στο 5,7% ή στα 746 εκατ. Ευρώ περίπου. Κι αυτό ανεξαρτήτως των όποιων άλλων περικοπών προτείνονται για τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ και
3- Να αποτραπεί κάθε ιδέα ακόμη και για μικρού βαθμού συγχρηματοδότηση των άμεσων ενισχύσεων από εθνικούς πόρους. Υπάρχει δέσμευση του αρμόδιου Επιτρόπου γι αυτό , που σημαίνει ότι αποφύγαμε τον κίνδυνο επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ.
Η υπεράσπιση των κοινοτικών ενισχύσεων πρέπει να αποτελεί σημαντική παράμεντρο στην πολιτική μας, γιατί η χώρα μας δε μπορεί να παρακολουθήσει ανταγωνιστικά εθνικού χαρακτήρα ενισχύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

-Μπορεί να σταθεί ανταγωνιστικά ο ελληνικός αγροτικός τομέας στη διεθνή σκηνή; Έχει τις δυνατότητες;

Αυτό είναι η δεύτερη μεγάλη πρόκληση. Καταγράφονται αυξημένες τάσεις ζήτησης αγροτικών προϊόντων τόσο στην Ε.Ε. όσο και στις διεθνείς αγορές. Και σε αυτό το σημείο όλα δείχνουν ότι μετά τις σημαντικές διεθνείς επαφές και συμφωνίες της Κυβέρνησης αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη δυναμική που οδηγεί στην ενισχυμένη και ανταγωνιστική παρουσία μας στις διεθνείς αγορές.
Προχωρήσαμε, και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα συνεχιστεί, στην υλοποίηση προγραμμάτων για την προώθηση των αγροτικών προϊόντων. Βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και την φετινή χρονιά με προϋπολογισμό πάνω από τα 170 εκ. ευρώ . Όλα δείχνουν ότι τέλος του 2018 το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων θα εξαφανιστεί.

-Από την αντιπολίτευση έχουν διατυπωθεί επικρίσεις για την πρόοδο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Τι ισχύει τελικά;

Ισχύει ό,τι λένε οι αριθμοί αλλά και ότι γνωρίζει καλά όλη η ελληνική επαρχία που επωφελείται από τα περίπου 6 δις του προγράμματος:
Το 82,6% της δημόσιας δαπάνης ύψους 4,7 δις, σε μόλις 30 μήνες από την έγκρισή του , έχει δεσμευτεί και οι πληρωμές 30/6/2018 έχουν φτάσει συνολικά στα 1,6 δις ευρώ, δηλαδή έχουν ξεπεράσει το 36,2 % .
Μέχρι τέλους του 2018 προγραμματίζονται προκηρύξεις ύψους 826 εκ. ευρώ. Από το Επιχειρησιακό, δε, Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας, ύψους 523 εκατ. ευρώ, έχουν ενεργοποιηθεί μέτρα ύψους 350 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 67% της συνολικής δαπάνης του προγράμματος.
Με αυτές τις επιδόσεις:
  • το ΠΑΑ υπερκάλυψε το στόχο του ΕΣΠΑ, συνεισφέροντας με το μεγαλύτερο ποσό απορρόφησης πόρων στο ΠΔΕ και κατ΄ επέκταση εισροής κοινοτικών πόρων στη χώρα μεταξύ των 20 επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.
  • το ΠΑΑ ξεπέρασε τον κοινοτικό μέσο όρο απορρόφησης πόρων, σε σχέση με τα προγράμματα των λοιπών κρατών μελών, και μάλιστα είναι δεύτερο ως προς το ρυθμό αύξησης πληρωμών μεταξύ των 28 κρατών μελών της Ε.Ε.
  • έχει υπερκαλυφθεί ήδη ο κανόνας ν+3 για το έτος 2018, ενώ έχει ήδη καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος της υποχρέωσης πληρωμών και για το έτος 2019, οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος απώλειας πόρων λόγω αυτόματης αποδέσμευσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
  • Οι πληρωμές του ΠΑΑ στην τριετία 2015-2017 είναι οι υψηλότερες κατ’ έτος της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου.